Szukaj poza portalem:
1 zasobów
Katalog zasobów Szkoły ponadgimnazjalne Język mniejszości narodowej lub etnicznej Punkt podstawy programowej I.4.4
Podstawa programowa do przedmiotu: Język mniejszości narodowej lub etnicznej
- IZakres podstawowy
- 1Rozumienie specyfiki swego dziedzictwa narodowego lub etnicznego
- 1Uczeń zna utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej lub etnicznej i przynależności do wspólnoty europejskiej oraz światowej (1)
- 2Uczeń rozpoznaje wartości narodowe związane z własnym dziedzictwem kulturowym, np.: ojczyzna, mała ojczyzna, społeczność, naród, społeczeństwo, obywatelstwo (4)
- 3Uczeń rozumie związek poznanych utworów z życiem narodu i różnych grup wspólnotowych (1)
- 4Uczeń rozpoznaje tematy, motywy, toposy charakterystyczne dla literatury narodowej (1)
- 5Uczeń rozumie relacje międzykulturowe w Polsce (5)
- 6Uczeń wykazuje korzyści wynikające z wzajemnego przenikania kultur (5)
- 2Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
- 1Uczeń szuka literatury przedmiotu przydatnej do opracowywania różnych zagadnień; selekcjonuje ją według wskazanych kryteriów (korzysta z biblioteki – zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak z centrum multimedialnego) (1)
- 2Uczeń tworzy przedmiotowe bazy danych zawierające informacje zdobywane w toku nauki (1)
- 3Uczeń sporządza opis bibliograficzny książki i artykułu, bibliografię danego tematu, przypis (1)
- 4Uczeń zna pojęcia znaku językowego i systemu znaków; potrafi uzasadnić, że język jest systemem znaków; rozróżnia treści wprowadzane do komunikatu za pomocą znaków werbalnych i niewerbalnych, mając świadomość różnych sposobów ich odbioru i interpretacji (1)
- 5Uczeń rozpoznaje różne odmiany języka, np. potoczny, gwarowy, literacki, dialekt (1)
- 6Uczeń rozpoznaje i nazywa funkcje tekstu: informatywną, ekspresywną, impresywną (w tym perswazję), poetycką (1)
- 7Uczeń rozpoznaje typ nadawcy i adresata tekstu (1)
- 8Uczeń rozpoznaje cechy gatunkowe tekstu (w tym szczególnie intencje nadawcze) (1)
- 9Uczeń wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, nazywa zastosowane w nim środki językowe i określa ich funkcje w tekście (1)
- 10Uczeń odczytuje sens tekstu (a w nim znaczenia wyrazów, związków frazeologicznych, zdań, grup zdań uporządkowanych w akapicie), potrafi wydzielić jego fragmenty i objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości (1)
- 11Uczeń dokonuje logicznego streszczenia tekstu rgumentacyjnego (wyróżniając kluczowe pojęcia, twierdzenia i sposób ich uzasadnienia) (1)
- 12Uczeń odczytuje sens tekstów artystycznych, publicystycznych (artykuł, reportaż), popularnonaukowych, prasowych (wiadomość, komentarz), uwzględniając zawarte w nich informacje zarówno jawne, jak i ukryte (1)
- 13Uczeń rozróżnia pojęcia błędu językowego i innowacji językowej, poprawności i stosowności wypowiedzi; rozpoznaje i poprawia różne typy błędów językowych (1)
- 14Uczeń dostrzega związek języka z wartościami, tj. rozumie, że język jest wartością, narzędziemwartościowania oraz źródłem poznania wartości (1)
- 3Tworzenie wypowiedzi
- 1Uczeń tworzy dłuższy tekst pisany lub mówiony (rozprawka, recenzja, referat, interpretacja utworu literackiego lub fragmentu) zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej (1)
- 2Uczeń tworzy samodzielną wypowiedź argumentacyjną według podstawowych zasad logiki i retoryki (stawia tezę lub hipotezę, dobiera argumenty, porządkuje je, hierarchizuje, dokonuje ich selekcji pod względem Użyteczności wypowiedzi, podsumowuje, dobiera przy (1)
- 3Uczeń przygotowuje wypowiedź (analizuje temat, dostosowuje do niego formę wypowiedzi, sporządza plan wypowiedzi) (1)
- 4Uczeń stosuje uczciwe zabiegi perswazyjne, zdając sobie sprawę z ich wartości i funkcji (1)
- 5Uczeń opracowuje redakcyjnie własny tekst (dokonuje przeróbek, uzupełnień, transformacji, skrótów, eliminuje przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi) (1)
- 6Uczeń wykonuje różne działania na tekście cudzym (np. streszcza, parafrazuje, sporządza konspekt, cytuje, sporządza przypisy) (1)
- 7Uczeń publicznie wygłasza przygotowaną przez siebie wypowiedź, dbając o dźwiękową wyrazistość przekazu (w tym także tempo mowy i donośność, poprawny akcent wyrazowy oraz poprawną intonację zdania) (1)
- 8Uczeń prezentuje własne przeżycia wynikające z kontaktów ze sztuką (1)
- 9Uczeń operuje słownictwem z kręgów tematycznych: Ojczyzna, Europa, świat (przeszłość i teraźniejszość); kultura, cywilizacja, polityka (1)
- 4Analiza i interpretacja tekstów kultury
- 1Uczeń zna pojęcie aktu komunikacji językowej i wskazuje jego składowe, dostrzega i omawia współczesne zmiany modelu komunikacji językowej (np. różnice między tradycyjną komunikacją ustną lub pisaną a komunikacją przez Internet) (1)
- 2Uczeń w analizie i interpretacji tekstu posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu historii literatury, teorii literatury i nauki o języku oraz terminami i pojęciami z zakresu innych dyscyplin (1)
- 3Uczeń rozpoznaje problematykę utworu (1)
- 4Uczeń rozpoznaje konwencję literacką utworu (stałe pojawianie się jakiegoś literackiego rozwiązania w obrębie pewnego historycznie określonego zbioru utworów) (1)
- 5Uczeń odczytuje treści symboliczne utworu (1)
- 6Uczeń wskazuje zastosowane w utworze językowe środki wyrazu artystycznego oraz inne wyznaczniki poetyki danego utworu (z zakresu podstaw wersyfikacji, kompozycji, genologii) i określa ich funkcje (1)
- 7Uczeń dostrzega w czytanych utworach cechy stylu charakterystyczne dla danego twórcy (1)
- 8Uczeń rozróżnia w czytanych tekstach oraz wypowiedziach mówionych rodzaje stylizacji językowej (np. archaizację, dialektyzację, kolokwializację, naśladowanie języków obcych) i określa jej funkcje (1)
- 9Uczeń wskazuje i analizuje przykłady odmian języka napotkane w czytanych tekstach (1)
- 10Uczeń rozpoznaje w utworze sposoby kreowania bohatera i świata przedstawionego (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja) (1)
- 11Uczeń rozpoznaje podstawowe motywy (np. ojczyzny, poety, matki, ziemi) oraz ich funkcje w utworze (1)
- 12Uczeń wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu (tytuł, podtytuł, puenta, kompozycja, słowa-klucze, motto) (1)
- 13Uczeń wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty: literacki, kulturowy, filozoficzny, biograficzny (1)
- 14Uczeń porównuje utwory literackie lub ich fragmenty (dostrzega cechy wspólne i różnice) (1)
- 15Uczeń dostrzega obecne w utworach literackich oraz innych tekstach kultury wartości narodowe i uniwersalne (1)
- IIZakres rozszerzony
- 1Rozumienie specyfiki swego dziedzictwa narodowego lub etnicznego
- 2Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
- 1Uczeń samodzielnie znajduje i czyta teksty literackie oraz inne teksty kultury stanowiące konteksty dla lektur poznawanych w szkole (1)
- 2Uczeń rozróżnia i omawia na wybranych przykładach funkcje języka – poznawczą (kategoryzowanie świata), komunikacyjną (tworzenie wypowiedzi i stosowanie języka w aktach komunikacji) oraz społeczną (jednoczenie grupy i budowanie tożsamości zbiorowej – regio (1)
- 3Uczeń rozpoznaje i wskazuje wybrane cechy języka ojczystego/etnicznego; sytuuje język ojczysty/etniczny na tle innych języków używanych w Europie (1)
- 4Uczeń odczytuje sens tekstów politycznych (1)
- 3Tworzenie wypowiedzi
- 1Uczeń dostrzega funkcje wypowiedzi towarzyszące funkcji komunikacyjnej: sprawczą i fatyczną (1)
- 2Uczeń rozróżnia normę językową wzorcową i użytkową; ocenia własne kompetencje językowe (poprawność gramatyczną i słownikową) oraz kompetencje komunikacyjne (stosowność i skuteczność wypowiadania się) (1)
- 3Uczeń adjustuje na poziomie elementarnym tekst pisany i dokonuje jego korekty (1)
- 4Analiza i interpretacja tekstów kultury
- 1Uczeń wskazuje związki między różnymi aspektami utworu (poznawczym, estetycznym i etycznym) (1)
- 2Uczeń dostrzega przemiany konwencji i praktykę ich łączenia (synkretyzm konwencji i gatunków) (1)
- 3Uczeń rozpoznaje aluzje literackie i symbole kulturowe oraz znaki tradycji (1)
- 4Uczeń wskazuje teksty wzorcowe dla utworów będących parafrazami, parodiami i trawestacjami (1)
- 5Uczeń dostrzega i potrafi komentować estetyczne wartości utworu literackiego (1)
- 6Uczeń przeprowadza interpretację porównawczą utworów literackich (1)
- 7Uczeń w interpretacji eseju i felietonu wykorzystuje wiedzę o ich cechach gatunkowych (1)
- 8Uczeń rozpoznaje retoryczną organizację wypowiedzi – wskazuje zastosowane w tekście sposoby osiągania jej sugestywności (1)
- INNEInne (10)
1 z 1
