Szukaj poza portalem:
8 zasobów
Katalog zasobów Szkoły ponadgimnazjalne Fizyka Punkt podstawy programowej II.3.5
Podstawa programowa do przedmiotu: Fizyka
- IZakres podstawowy
- 1Grawitacja i elementy astronomii
- 1Uczeń opisuje ruch jednostajny po okręgu, posługując się pojęciem okresu i częstotliwości (12)
- 2Uczeń opisuje zależności między siłą dośrodkową a masą, prędkością liniową i promieniem oraz wskazuje przykłady sił pełniących rolę siły dośrodkowej (11)
- 3Uczeń interpretuje zależności między wielkościami w prawie powszechnego ciążenia dla mas punktowych lub rozłącznych kul (2)
- 4Uczeń wyjaśnia, na czym polega stan nieważkości, i podaje warunki jego występowania (6)
- 5Uczeń wyjaśnia wpływ siły grawitacji Słońca na ruch planet i siły grawitacji planet na ruch ich księżyców, wskazuje siłę grawitacji jako przyczynę spadania ciał na powierzchnię Ziemi (3)
- 6Uczeń posługuje się pojęciem pierwszej prędkości kosmicznej i satelity geostacjonarnego; opisuje ruch sztucznych satelitów wokół Ziemi (jakościowo), wskazuje siłę grawitacji jako siłę dośrodkową, wyznacza zależność okresu ruchu od promienia orbity (stosuje III prawo Keplera) (10)
- 7Uczeń wyjaśnia, dlaczego planety widziane z Ziemi przesuwają się na tle gwiazd (5)
- 8Uczeń wyjaśnia przyczynę występowania faz i zaćmień Księżyca (8)
- 9Uczeń opisuje zasadę pomiaru odległości z Ziemi do Księżyca i planet opartą na paralaksie i zasadę pomiaru odległości od najbliższych gwiazd opartą na paralaksie rocznej, posługuje się pojęciem jednostki astronomicznej i roku świetlnego (2)
- 10Uczeń opisuje zasadę określania orientacyjnego wieku Układu Słonecznego (1)
- 11Uczeń opisuje budowę Galaktyki i miejsce Układu Słonecznego w Galaktyce (7)
- 12Uczeń opisuje Wielki Wybuch jako początek znanego nam Wszechświata; zna przybliżony wiek Wszechświata, opisuje rozszerzanie się Wszechświata (ucieczkę galaktyk) (1)
- 2Fizyka atomowa
- 1Uczeń opisuje promieniowanie ciał, rozróżnia widma ciągłe i liniowe rozrzedzonych gazów jednoatomowych, w tym wodoru (4)
- 2Uczeń interpretuje linie widmowe jako przejścia między poziomami energetycznymi atomów (4)
- 3Uczeń opisuje budowę atomu wodoru, stan podstawowy i stany wzbudzone (6)
- 4Uczeń wyjaśnia pojęcie fotonu i jego energii (4)
- 5Uczeń interpretuje zasadę zachowania energii przy przejściach elektronu między poziomami energetycznymi w atomie z udziałem fotonu (3)
- 6Uczeń opisuje efekt fotoelektryczny, wykorzystuje zasadę zachowania energii do wyznaczenia energii i prędkości fotoelektronów (1)
- 3Fizyka jądrowa
- 1Uczeń posługuje się pojęciami pierwiastek, jądro atomowe, izotop, proton, neutron, elektron; podaje skład jądra atomowego na podstawie liczby masowej i atomowej (22)
- 2Uczeń posługuje się pojęciami: energii spoczynkowej, deficytu masy i energii wiązania; oblicza te wielkości dla dowolnego pierwiastka układu okresowego (12)
- 3Uczeń wymienia właściwości promieniowania jądrowego α, ß, ɣ; opisuje rozpady alfa, beta (wiadomości o neutrinach nie są wymagane), sposób powstawania promieniowania gamma; posługuje się pojęciem jądra stabilnego i niestabilnego (14)
- 4Uczeń opisuje rozpad izotopu promieniotwórczego, posługując się pojęciem czasu połowicznego rozpadu; rysuje wykres zależności liczby jąder, które uległy rozpadowi od czasu; wyjaśnia zasadę datowania substancji na podstawie składu izotopowego, np. datowanie węglem 14C (14)
- 5Uczeń opisuje reakcje jądrowe, stosując zasadę zachowania liczby nukleonów i zasadę zachowania ładunku oraz zasadę zachowania energii (12)
- 6Uczeń opisuje wybrany sposób wykrywania promieniowania jonizującego (1)
- 7Uczeń wyjaśnia wpływ promieniowania jądrowego na materię oraz na organizmy (12)
- 8Uczeń podaje przykłady zastosowania zjawiska promieniotwórczości i energii jądrowej (15)
- 9Uczeń opisuje reakcję rozszczepienia uranu 235U zachodzącą w wyniku pochłonięcia neutronu; podaje warunki zajścia reakcji łańcuchowej (4)
- 10Uczeń opisuje działanie elektrowni atomowej oraz wymienia korzyści i zagrożenia płynące z energetyki jądrowej (17)
- 11Uczeń opisuje reakcje termojądrowe zachodzące w gwiazdach oraz w bombie wodorowej (1)
- IIZakres rozszerzony
- 1Ruch punktu materialnego
- 1Uczeń rozróżnia wielkości wektorowe od skalarnych; wykonuje działania na wektorach (dodawanie, odejmowanie, rozkładanie na składowe) (55)
- 2Uczeń opisuje ruch w różnych układach odniesienia (27)
- 3Uczeń oblicza prędkości względne dla ruchów wzdłuż prostej (19)
- 4Uczeń wykorzystuje związki pomiędzy położeniem, prędkością i przyspieszeniem w ruchu jednostajnym i jednostajnie zmiennym do obliczania parametrów ruchu (70)
- 5Uczeń rysuje i interpretuje wykresy zależności parametrów ruchu od czasu (66)
- 6Uczeń oblicza parametry ruchu podczas swobodnego spadku i rzutu pionowego (21)
- 7Uczeń opisuje swobodny ruch ciał, wykorzystując pierwszą zasadę dynamiki Newtona (21)
- 8Uczeń wyjaśnia ruch ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona (32)
- 9Uczeń stosuje trzecią zasadę dynamiki Newtona do opisu zachowania się ciał (21)
- 10Uczeń wykorzystuje zasadę zachowania pędu do obliczania prędkości ciał podczas zderzeń niesprężystych i zjawiska odrzutu (12)
- 11Uczeń wyjaśnia różnice między opisem ruchu ciał w układach inercjalnych i nieinercjalnych, posługuje się siłami bezwładności do opisu ruchu w układzie nieinercjalnym (16)
- 12Uczeń posługuje się pojęciem siły tarcia do wyjaśniania ruchu ciał (33)
- 13Uczeń składa i rozkłada siły działające wzdłuż prostych nierównoległych (34)
- 14Uczeń oblicza parametry ruchu jednostajnego po okręgu; opisuje wektory prędkości i przyspieszenia dośrodkowego (26)
- 15Uczeń analizuje ruch ciał w dwóch wymiarach na przykładzie rzutu poziomego (15)
- 2Mechanika bryły sztywnej
- 1Uczeń rozróżnia pojęcia: punkt materialny, bryła sztywna, zna granice ich stosowalności (5)
- 2Uczeń rozróżnia pojęcia: masa i moment bezwładności (5)
- 3Uczeń oblicza momenty sił (10)
- 4Uczeń analizuje równowagę brył sztywnych, w przypadku gdy siły leżą w jednej płaszczyźnie (równowaga sił i momentów sił) (28)
- 5Uczeń wyznacza położenie środka masy (24)
- 6Uczeń opisuje ruch obrotowy bryły sztywnej wokół osi przechodzącej przez środek masy (prędkość kątowa, przyspieszenie kątowe) (3)
- 7Uczeń analizuje ruch obrotowy bryły sztywnej pod wpływem momentu sił (18)
- 8Uczeń stosuje zasadę zachowania momentu pędu do analizy ruchu (3)
- 9Uczeń uwzględnia energię kinetyczną ruchu obrotowego w bilansie energii (4)
- 3Energia mechaniczna
- 1Uczeń oblicza pracę siły na danej drodze (17)
- 2Uczeń oblicza wartość energii kinetycznej i potencjalnej ciał w jednorodnym polu grawitacyjnym (42)
- 3Uczeń wykorzystuje zasadę zachowania energii mechanicznej do obliczania parametrów ruchu (10)
- 4Uczeń oblicza moc urządzeń, uwzględniając ich sprawność (5)
- 5Uczeń stosuje zasadę zachowania energii oraz zasadę zachowania pędu do opisu zderzeń sprężystych i niesprężystych (8)
- 4Grawitacja
- 1Uczeń wykorzystuje prawo powszechnego ciążenia do obliczenia siły oddziaływań grawitacyjnych między masami punktowymi i sferycznie symetrycznymi (11)
- 2Uczeń rysuje linie pola grawitacyjnego, rozróżnia pole jednorodne od pola centralnego (11)
- 3Uczeń oblicza wartość i kierunek pola grawitacyjnego na zewnątrz ciała sferycznie symetrycznego (11)
- 4Uczeń wyprowadza związek między przyspieszeniem grawitacyjnym na powierzchni planety a jej masą i promieniem (10)
- 5Uczeń oblicza zmiany energii potencjalnej grawitacji i wiąże je z pracą lub zmianą energii kinetycznej (8)
- 6Uczeń wyjaśnia pojęcie pierwszej i drugiej prędkości kosmicznej; oblicza ich wartości dla różnych ciał niebieskich (6)
- 7Uczeń oblicza okres ruchu satelitów (bez napędu) wokół Ziemi (6)
- 8Uczeń oblicza okresy obiegu planet i ich średnie odległości od gwiazdy, wykorzystując III prawo Keplera dla orbit kołowych (6)
- 9Uczeń oblicza masę ciała niebieskiego na podstawie obserwacji ruchu jego satelity (7)
- 5Termodynamika
- 1Uczeń wyjaśnia założenia gazu doskonałego i stosuje równanie gazu doskonałego (równanie Clapeyrona) do wyznaczenia parametrów gazu (32)
- 2Uczeń opisuje przemianę izotermiczną, izobaryczną i izochoryczną (40)
- 3Uczeń interpretuje wykresy ilustrujące przemiany gazu doskonałego (21)
- 4Uczeń opisuje związek pomiędzy temperaturą w skali Kelwina a średnią energią kinetyczną cząsteczek (21)
- 5Uczeń stosuje pierwszą zasadę termodynamiki, odróżnia przekaz energii w formie pracy od przekazu energii w formie ciepła (9)
- 6Uczeń oblicza zmianę energii wewnętrznej w przemianach izobarycznej i izochorycznej oraz pracę wykonaną w przemianie izobarycznej (8)
- 7Uczeń posługuje się pojęciem ciepła molowego w przemianach gazowych (20)
- 8Uczeń analizuje pierwszą zasadę termodynamiki jako zasadę zachowania energii (3)
- 9Uczeń interpretuje drugą zasadę termodynamiki (0)
- 10Uczeń analizuje przedstawione cykle termodynamiczne, oblicza sprawność silników cieplnych w oparciu o wymieniane ciepło i wykonaną pracę (7)
- 11Uczeń odróżnia wrzenie od parowania powierzchniowego; analizuje wpływ ciśnienia na temperaturę wrzenia cieczy (4)
- 12Uczeń wykorzystuje pojęcie ciepła właściwego oraz ciepła przemiany fazowej w analizie bilansu cieplnego (6)
- 6Ruch harmoniczny i fale mechaniczne
- 1Uczeń analizuje ruch pod wpływem sił sprężystych (harmonicznych), podaje przykłady takiego ruchu (26)
- 2Uczeń oblicza energię potencjalną sprężystości (12)
- 3Uczeń oblicza okres drgań ciężarka na sprężynie i wahadła matematycznego (9)
- 4Uczeń interpretuje wykresy zależności położenia, prędkości i przyspieszenia od czasu w ruchu drgającym (6)
- 5Uczeń opisuje drgania wymuszone (4)
- 6Uczeń opisuje zjawisko rezonansu mechanicznego na wybranych przykładach (4)
- 7Uczeń stosuje zasadę zachowania energii w ruchu drgającym, opisuje przemiany energii kinetycznej i potencjalnej w tym ruchu (6)
- 8Uczeń stosuje w obliczeniach związek między parametrami fali: długością, częstotliwością, okresem, prędkością (7)
- 9Uczeń opisuje załamanie fali na granicy ośrodków (4)
- 10Uczeń opisuje zjawisko interferencji, wyznacza długość fali na podstawie obrazu interferencyjnego (7)
- 11Uczeń wyjaśnia zjawisko ugięcia fali w oparciu o zasadę Huygensa (6)
- 12Uczeń opisuje fale stojące i ich związek z falami biegnącymi przeciwbieżnie (4)
- 13Uczeń opisuje efekt Dopplera w przypadku poruszającego się źródła i nieruchomego obserwatora (4)
- 7Pole elektryczne
- 1Uczeń wykorzystuje prawo Coulomba do obliczenia siły oddziaływania elektrostatycznego między ładunkami punktowymi (8)
- 2Uczeń posługuje się pojęciem natężenia pola elektrostatycznego (3)
- 3Uczeń oblicza natężenie pola centralnego pochodzącego od jednego ładunku punktowego (3)
- 4Uczeń analizuje jakościowo pole pochodzące od układu ładunków (7)
- 5Uczeń wyznacza pole elektrostatyczne na zewnątrz naelektryzowanego ciała sferycznie symetrycznego (17)
- 6Uczeń przedstawia pole elektrostatyczne za pomocą linii pola (19)
- 7Uczeń opisuje pole kondensatora płaskiego, oblicza napięcie między okładkami (15)
- 8Uczeń posługuje się pojęciem pojemności elektrycznej kondensatora (19)
- 9Uczeń oblicza pojemność kondensatora płaskiego, znając jego cechy geometryczne (14)
- 10Uczeń oblicza pracę potrzebną do naładowania kondensatora (12)
- 11Uczeń analizuje ruch cząstki naładowanej w stałym jednorodnym polu elektrycznym (10)
- 12Uczeń opisuje wpływ pola elektrycznego na rozmieszczenie ładunków w przewodniku, wyjaśnia działanie piorunochronu i klatki Faradaya (10)
- 8Prąd stały
- 1Uczeń wyjaśnia pojęcie siły elektromotorycznej ogniwa i oporu wewnętrznego (20)
- 2Uczeń oblicza opór przewodnika, znając jego opór właściwy i wymiary geometryczne (18)
- 3Uczeń rysuje charakterystykę prądowo-napięciową opornika podlegającego prawu Ohma (28)
- 4Uczeń stosuje prawa Kirchhoffa do analizy obwodów elektrycznych (30)
- 5Uczeń oblicza opór zastępczy oporników połączonych szeregowo i równolegle (23)
- 6Uczeń oblicza pracę wykonaną podczas przepływu prądu przez różne elementy obwodu oraz moc rozproszoną na oporze (14)
- 7Uczeń opisuje wpływ temperatury na opór metali i półprzewodników (22)
- 9Magnetyzm, indukcja magnetyczna
- 1Uczeń szkicuje przebieg linii pola magnetycznego w pobliżu magnesów trwałych i przewodników z prądem (przewodnik liniowy, pętla, zwojnica) (56)
- 2Uczeń oblicza wektor indukcji magnetycznej wytworzonej przez przewodniki z prądem (przewodnik liniowy, pętla, zwojnica) (17)
- 3Uczeń analizuje ruch cząstki naładowanej w stałym jednorodnym polu magnetycznym (5)
- 4Uczeń opisuje wpływ materiałów na pole magnetyczne (15)
- 5Uczeń opisuje zastosowanie materiałów ferromagnetycznych (18)
- 6Uczeń analizuje siłę elektrodynamiczną działającą na przewodnik z prądem w polu magnetycznym (82)
- 7Uczeń opisuje zasadę działania silnika elektrycznego (35)
- 8Uczeń oblicza strumień indukcji magnetycznej przez powierzchnię (6)
- 9Uczeń analizuje napięcie uzyskiwane na końcach przewodnika podczas jego ruchu w polu magnetycznym (6)
- 10Uczeń oblicza siłę elektromotoryczną powstającą w wyniku zjawiska indukcji elektromagnetycznej (8)
- 11Uczeń stosuje regułę Lenza w celu wskazania kierunku przepływu prądu indukcyjnego (8)
- 12Uczeń opisuje budowę i zasadę działania prądnicy i transformatora (12)
- 13Uczeń opisuje prąd przemienny (natężenie, napięcie, częstotliwość, wartości skuteczne) (4)
- 14Uczeń opisuje zjawisko samoindukcji (3)
- 15Uczeń opisuje działanie diody jako prostownika (4)
- 10Fale elektromagnetyczne i optyka
- 1Uczeń opisuje widmo fal elektromagnetycznych i podaje źródła fal w poszczególnych zakresach z omówieniem ich zastosowań (3)
- 2Uczeń opisuje jedną z metod wyznaczenia prędkości światła (3)
- 3Uczeń opisuje doświadczenie Younga (2)
- 4Uczeń wyznacza długość fali świetlnej przy użyciu siatki dyfrakcyjnej (2)
- 5Uczeń opisuje i wyjaśnia zjawisko polaryzacji światła przy odbiciu i przy przejściu przez polaryzator (3)
- 6Uczeń stosuje prawa odbicia i załamania fal do wyznaczenia biegu promieni w pobliżu granicy dwóch ośrodków (9)
- 7Uczeń opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia i wyznacza kąt graniczny (4)
- 8Uczeń rysuje i wyjaśnia konstrukcje tworzenia obrazów rzeczywistych i pozornych otrzymywane za pomocą soczewek skupiających i rozpraszających (7)
- 9Uczeń stosuje równanie soczewki, wyznacza położenie i powiększenie otrzymanych obrazów (4)
- 11Fizyka atomowa i kwanty promieniowania elektromagnetycznego
- 1Uczeń opisuje założenia kwantowego modelu światła (1)
- 2Uczeń stosuje zależność między energią fotonu a częstotliwością i długością fali do opisu zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego, wyjaśnia zasadę działania fotokomórki (2)
- 3Uczeń stosuje zasadę zachowania energii do wyznaczenia częstotliwości promieniowania emitowanego i absorbowanego przez atomy (1)
- 4Uczeń opisuje mechanizmy powstawania promieniowania rentgenowskiego (1)
- 5Uczeń określa długość fali de Broglie’a poruszających się cząstek (1)
- 12Wymagania przekrojowe. Oprócz wiedzy z wybranych działów fizyki
- 1Uczeń przedstawia jednostki wielkości fizycznych wymienionych w podstawie programowej, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi (6)
- 2Uczeń samodzielnie wykonuje poprawne wykresy (właściwe oznaczenie i opis osi, wybór skali, oznaczenie niepewności punktów pomiarowych) (14)
- 3Uczeń przeprowadza złożone obliczenia liczbowe, posługując się kalkulatorem (2)
- 4Uczeń interpoluje, ocenia orientacyjnie wartość pośrednią (interpolowaną) między danymi w tabeli, także za pomocą wykresu (2)
- 5Uczeń dopasowuje prostą y = ax + b do wykresu i ocenia trafność tego postępowania; oblicza wartości współczynników a i b (ocena ich niepewności nie jest wymagana) (2)
- 6Uczeń opisuje podstawowe zasady niepewności pomiaru (szacowanie niepewności pomiaru, obliczanie niepewności względnej, wskazywanie wielkości, której pomiar ma decydujący wkład na niepewność otrzymanego wyniku wyznaczanej wielkości fizycznej) (1)
- 7Uczeń szacuje wartość spodziewanego wyniku obliczeń, krytycznie analizuje realność otrzymanego wyniku (3)
- 8Uczeń przedstawia własnymi słowami główne tezy poznanego artykułu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii (7)
- 13Wymagania doświadczalne. Uczeń przeprowadza przynajmniej połowę z przedstawionych poniżej badań polegających na wykonaniu pomiarów, opisie i analizie wyników oraz, jeżeli to możliwe, wykonaniu i interpretacji wykresów dotyczących
- 1Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące ruchu prostoliniowego jednostajnego i jednostajnie zmiennego (np. wyznaczenie przyspieszenia w ruchu jednostajnie zmiennym) (1)
- 2Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące ruchu wahadła (np. wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego) (1)
- 3Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące ciepła właściwego (np. wyznaczenie ciepła właściwego danej cieczy) (0)
- 4Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące kształtu linii pól magnetycznego i elektrycznego (np. wyznaczenie pola wokół przewodu w kształcie pętli, w którym płynie prąd) (0)
- 5Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące charakterystyki prądowo-napięciowej opornika, żarówki, ewentualnie diody (np. pomiar i wykonanie wykresu zależności I(U) (2)
- 6Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące drgań struny (np. pomiar częstotliwości podstawowej drgań struny dla różnej długości drgającej części struny) (0)
- 7Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące dyfrakcji światła na siatce dyfrakcyjnej lub płycie CD (np. wyznaczenie gęstości ścieżek na płycie CD) (1)
- 8Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące załamania światła (np. wyznaczenie współczynnika załamania światła z pomiaru kąta granicznego) (1)
- 9Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące obrazów optycznych otrzymywanych za pomocą soczewek (np. wyznaczenie powiększenia obrazu i porównanie go z powiększeniem obliczonym teoretycznie) (0)
- INNEInne (135)
Zderzenia kul
Film przedstawia zderzenia kul.
Szkoły ponadgimnazjalne
Fizyka
Lodołamacz
Film przedstawia zmianę pędu układu lodołamacz-góra lodowa.
Szkoły ponadgimnazjalne
Fizyka
Pęd, zasada zachowania pędu
Za pomocą schematu zdefiniowano pojęcia pędu oraz popędu siły. Na przykładzie sprężystego zderzenia ...
Szkoły ponadgimnazjalne
Fizyka
Pianka poliuretynowa
Ilustracja przedstawia piankę poliuretynową jako jeden z materiałów izolacyjnych.
Szkoły ponadgimnazjalne
Fizyka
Zmiana pędu cząstek gazu
Animacja wyjaśnia, jak zderzenia cząstki gazu ze ściankami naczynia związane są z ciśnieniem gazu....
Szkoły ponadgimnazjalne
Fizyka
Wagon
Animacja pokazuje, jak poruszające się wagoniki przekazują sobie energię podczas zderzenia.
Szkoły ponadgimnazjalne
Fizyka
Pęd, zasada zachowania pędu
Karta pracy przeznaczona na lekcję powtórzeniową do podsumowania wiadomości o pędzie i zasadzie zach...
Szkoły ponadgimnazjalne
Fizyka
Pęd, praca, moc, energia
Karta pracy przeznaczona na lekcje powtórzeniową do podsumowania wiadomości o pędzie, pracy, energii...
Szkoły ponadgimnazjalne
Fizyka
1 z 1
