Szukaj poza portalem:
1 zasobów
Katalog zasobów Szkoły ponadgimnazjalne Fizyka Punkt podstawy programowej II.11.1
Podstawa programowa do przedmiotu: Fizyka
- IZakres podstawowy
- 1Grawitacja i elementy astronomii
- 1Uczeń opisuje ruch jednostajny po okręgu, posługując się pojęciem okresu i częstotliwości (12)
- 2Uczeń opisuje zależności między siłą dośrodkową a masą, prędkością liniową i promieniem oraz wskazuje przykłady sił pełniących rolę siły dośrodkowej (11)
- 3Uczeń interpretuje zależności między wielkościami w prawie powszechnego ciążenia dla mas punktowych lub rozłącznych kul (2)
- 4Uczeń wyjaśnia, na czym polega stan nieważkości, i podaje warunki jego występowania (6)
- 5Uczeń wyjaśnia wpływ siły grawitacji Słońca na ruch planet i siły grawitacji planet na ruch ich księżyców, wskazuje siłę grawitacji jako przyczynę spadania ciał na powierzchnię Ziemi (3)
- 6Uczeń posługuje się pojęciem pierwszej prędkości kosmicznej i satelity geostacjonarnego; opisuje ruch sztucznych satelitów wokół Ziemi (jakościowo), wskazuje siłę grawitacji jako siłę dośrodkową, wyznacza zależność okresu ruchu od promienia orbity (stosuje III prawo Keplera) (10)
- 7Uczeń wyjaśnia, dlaczego planety widziane z Ziemi przesuwają się na tle gwiazd (5)
- 8Uczeń wyjaśnia przyczynę występowania faz i zaćmień Księżyca (8)
- 9Uczeń opisuje zasadę pomiaru odległości z Ziemi do Księżyca i planet opartą na paralaksie i zasadę pomiaru odległości od najbliższych gwiazd opartą na paralaksie rocznej, posługuje się pojęciem jednostki astronomicznej i roku świetlnego (2)
- 10Uczeń opisuje zasadę określania orientacyjnego wieku Układu Słonecznego (1)
- 11Uczeń opisuje budowę Galaktyki i miejsce Układu Słonecznego w Galaktyce (7)
- 12Uczeń opisuje Wielki Wybuch jako początek znanego nam Wszechświata; zna przybliżony wiek Wszechświata, opisuje rozszerzanie się Wszechświata (ucieczkę galaktyk) (1)
- 2Fizyka atomowa
- 1Uczeń opisuje promieniowanie ciał, rozróżnia widma ciągłe i liniowe rozrzedzonych gazów jednoatomowych, w tym wodoru (4)
- 2Uczeń interpretuje linie widmowe jako przejścia między poziomami energetycznymi atomów (4)
- 3Uczeń opisuje budowę atomu wodoru, stan podstawowy i stany wzbudzone (6)
- 4Uczeń wyjaśnia pojęcie fotonu i jego energii (4)
- 5Uczeń interpretuje zasadę zachowania energii przy przejściach elektronu między poziomami energetycznymi w atomie z udziałem fotonu (3)
- 6Uczeń opisuje efekt fotoelektryczny, wykorzystuje zasadę zachowania energii do wyznaczenia energii i prędkości fotoelektronów (1)
- 3Fizyka jądrowa
- 1Uczeń posługuje się pojęciami pierwiastek, jądro atomowe, izotop, proton, neutron, elektron; podaje skład jądra atomowego na podstawie liczby masowej i atomowej (22)
- 2Uczeń posługuje się pojęciami: energii spoczynkowej, deficytu masy i energii wiązania; oblicza te wielkości dla dowolnego pierwiastka układu okresowego (12)
- 3Uczeń wymienia właściwości promieniowania jądrowego α, ß, ɣ; opisuje rozpady alfa, beta (wiadomości o neutrinach nie są wymagane), sposób powstawania promieniowania gamma; posługuje się pojęciem jądra stabilnego i niestabilnego (14)
- 4Uczeń opisuje rozpad izotopu promieniotwórczego, posługując się pojęciem czasu połowicznego rozpadu; rysuje wykres zależności liczby jąder, które uległy rozpadowi od czasu; wyjaśnia zasadę datowania substancji na podstawie składu izotopowego, np. datowanie węglem 14C (14)
- 5Uczeń opisuje reakcje jądrowe, stosując zasadę zachowania liczby nukleonów i zasadę zachowania ładunku oraz zasadę zachowania energii (12)
- 6Uczeń opisuje wybrany sposób wykrywania promieniowania jonizującego (1)
- 7Uczeń wyjaśnia wpływ promieniowania jądrowego na materię oraz na organizmy (12)
- 8Uczeń podaje przykłady zastosowania zjawiska promieniotwórczości i energii jądrowej (15)
- 9Uczeń opisuje reakcję rozszczepienia uranu 235U zachodzącą w wyniku pochłonięcia neutronu; podaje warunki zajścia reakcji łańcuchowej (4)
- 10Uczeń opisuje działanie elektrowni atomowej oraz wymienia korzyści i zagrożenia płynące z energetyki jądrowej (17)
- 11Uczeń opisuje reakcje termojądrowe zachodzące w gwiazdach oraz w bombie wodorowej (1)
- IIZakres rozszerzony
- 1Ruch punktu materialnego
- 1Uczeń rozróżnia wielkości wektorowe od skalarnych; wykonuje działania na wektorach (dodawanie, odejmowanie, rozkładanie na składowe) (55)
- 2Uczeń opisuje ruch w różnych układach odniesienia (27)
- 3Uczeń oblicza prędkości względne dla ruchów wzdłuż prostej (19)
- 4Uczeń wykorzystuje związki pomiędzy położeniem, prędkością i przyspieszeniem w ruchu jednostajnym i jednostajnie zmiennym do obliczania parametrów ruchu (70)
- 5Uczeń rysuje i interpretuje wykresy zależności parametrów ruchu od czasu (66)
- 6Uczeń oblicza parametry ruchu podczas swobodnego spadku i rzutu pionowego (21)
- 7Uczeń opisuje swobodny ruch ciał, wykorzystując pierwszą zasadę dynamiki Newtona (21)
- 8Uczeń wyjaśnia ruch ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona (32)
- 9Uczeń stosuje trzecią zasadę dynamiki Newtona do opisu zachowania się ciał (21)
- 10Uczeń wykorzystuje zasadę zachowania pędu do obliczania prędkości ciał podczas zderzeń niesprężystych i zjawiska odrzutu (12)
- 11Uczeń wyjaśnia różnice między opisem ruchu ciał w układach inercjalnych i nieinercjalnych, posługuje się siłami bezwładności do opisu ruchu w układzie nieinercjalnym (16)
- 12Uczeń posługuje się pojęciem siły tarcia do wyjaśniania ruchu ciał (33)
- 13Uczeń składa i rozkłada siły działające wzdłuż prostych nierównoległych (34)
- 14Uczeń oblicza parametry ruchu jednostajnego po okręgu; opisuje wektory prędkości i przyspieszenia dośrodkowego (26)
- 15Uczeń analizuje ruch ciał w dwóch wymiarach na przykładzie rzutu poziomego (15)
- 2Mechanika bryły sztywnej
- 1Uczeń rozróżnia pojęcia: punkt materialny, bryła sztywna, zna granice ich stosowalności (5)
- 2Uczeń rozróżnia pojęcia: masa i moment bezwładności (5)
- 3Uczeń oblicza momenty sił (10)
- 4Uczeń analizuje równowagę brył sztywnych, w przypadku gdy siły leżą w jednej płaszczyźnie (równowaga sił i momentów sił) (28)
- 5Uczeń wyznacza położenie środka masy (24)
- 6Uczeń opisuje ruch obrotowy bryły sztywnej wokół osi przechodzącej przez środek masy (prędkość kątowa, przyspieszenie kątowe) (3)
- 7Uczeń analizuje ruch obrotowy bryły sztywnej pod wpływem momentu sił (18)
- 8Uczeń stosuje zasadę zachowania momentu pędu do analizy ruchu (3)
- 9Uczeń uwzględnia energię kinetyczną ruchu obrotowego w bilansie energii (4)
- 3Energia mechaniczna
- 1Uczeń oblicza pracę siły na danej drodze (17)
- 2Uczeń oblicza wartość energii kinetycznej i potencjalnej ciał w jednorodnym polu grawitacyjnym (42)
- 3Uczeń wykorzystuje zasadę zachowania energii mechanicznej do obliczania parametrów ruchu (10)
- 4Uczeń oblicza moc urządzeń, uwzględniając ich sprawność (5)
- 5Uczeń stosuje zasadę zachowania energii oraz zasadę zachowania pędu do opisu zderzeń sprężystych i niesprężystych (8)
- 4Grawitacja
- 1Uczeń wykorzystuje prawo powszechnego ciążenia do obliczenia siły oddziaływań grawitacyjnych między masami punktowymi i sferycznie symetrycznymi (11)
- 2Uczeń rysuje linie pola grawitacyjnego, rozróżnia pole jednorodne od pola centralnego (11)
- 3Uczeń oblicza wartość i kierunek pola grawitacyjnego na zewnątrz ciała sferycznie symetrycznego (11)
- 4Uczeń wyprowadza związek między przyspieszeniem grawitacyjnym na powierzchni planety a jej masą i promieniem (10)
- 5Uczeń oblicza zmiany energii potencjalnej grawitacji i wiąże je z pracą lub zmianą energii kinetycznej (8)
- 6Uczeń wyjaśnia pojęcie pierwszej i drugiej prędkości kosmicznej; oblicza ich wartości dla różnych ciał niebieskich (6)
- 7Uczeń oblicza okres ruchu satelitów (bez napędu) wokół Ziemi (6)
- 8Uczeń oblicza okresy obiegu planet i ich średnie odległości od gwiazdy, wykorzystując III prawo Keplera dla orbit kołowych (6)
- 9Uczeń oblicza masę ciała niebieskiego na podstawie obserwacji ruchu jego satelity (7)
- 5Termodynamika
- 1Uczeń wyjaśnia założenia gazu doskonałego i stosuje równanie gazu doskonałego (równanie Clapeyrona) do wyznaczenia parametrów gazu (32)
- 2Uczeń opisuje przemianę izotermiczną, izobaryczną i izochoryczną (40)
- 3Uczeń interpretuje wykresy ilustrujące przemiany gazu doskonałego (21)
- 4Uczeń opisuje związek pomiędzy temperaturą w skali Kelwina a średnią energią kinetyczną cząsteczek (21)
- 5Uczeń stosuje pierwszą zasadę termodynamiki, odróżnia przekaz energii w formie pracy od przekazu energii w formie ciepła (9)
- 6Uczeń oblicza zmianę energii wewnętrznej w przemianach izobarycznej i izochorycznej oraz pracę wykonaną w przemianie izobarycznej (8)
- 7Uczeń posługuje się pojęciem ciepła molowego w przemianach gazowych (20)
- 8Uczeń analizuje pierwszą zasadę termodynamiki jako zasadę zachowania energii (3)
- 9Uczeń interpretuje drugą zasadę termodynamiki (0)
- 10Uczeń analizuje przedstawione cykle termodynamiczne, oblicza sprawność silników cieplnych w oparciu o wymieniane ciepło i wykonaną pracę (7)
- 11Uczeń odróżnia wrzenie od parowania powierzchniowego; analizuje wpływ ciśnienia na temperaturę wrzenia cieczy (4)
- 12Uczeń wykorzystuje pojęcie ciepła właściwego oraz ciepła przemiany fazowej w analizie bilansu cieplnego (6)
- 6Ruch harmoniczny i fale mechaniczne
- 1Uczeń analizuje ruch pod wpływem sił sprężystych (harmonicznych), podaje przykłady takiego ruchu (26)
- 2Uczeń oblicza energię potencjalną sprężystości (12)
- 3Uczeń oblicza okres drgań ciężarka na sprężynie i wahadła matematycznego (9)
- 4Uczeń interpretuje wykresy zależności położenia, prędkości i przyspieszenia od czasu w ruchu drgającym (6)
- 5Uczeń opisuje drgania wymuszone (4)
- 6Uczeń opisuje zjawisko rezonansu mechanicznego na wybranych przykładach (4)
- 7Uczeń stosuje zasadę zachowania energii w ruchu drgającym, opisuje przemiany energii kinetycznej i potencjalnej w tym ruchu (6)
- 8Uczeń stosuje w obliczeniach związek między parametrami fali: długością, częstotliwością, okresem, prędkością (7)
- 9Uczeń opisuje załamanie fali na granicy ośrodków (4)
- 10Uczeń opisuje zjawisko interferencji, wyznacza długość fali na podstawie obrazu interferencyjnego (7)
- 11Uczeń wyjaśnia zjawisko ugięcia fali w oparciu o zasadę Huygensa (6)
- 12Uczeń opisuje fale stojące i ich związek z falami biegnącymi przeciwbieżnie (4)
- 13Uczeń opisuje efekt Dopplera w przypadku poruszającego się źródła i nieruchomego obserwatora (4)
- 7Pole elektryczne
- 1Uczeń wykorzystuje prawo Coulomba do obliczenia siły oddziaływania elektrostatycznego między ładunkami punktowymi (8)
- 2Uczeń posługuje się pojęciem natężenia pola elektrostatycznego (3)
- 3Uczeń oblicza natężenie pola centralnego pochodzącego od jednego ładunku punktowego (3)
- 4Uczeń analizuje jakościowo pole pochodzące od układu ładunków (7)
- 5Uczeń wyznacza pole elektrostatyczne na zewnątrz naelektryzowanego ciała sferycznie symetrycznego (17)
- 6Uczeń przedstawia pole elektrostatyczne za pomocą linii pola (19)
- 7Uczeń opisuje pole kondensatora płaskiego, oblicza napięcie między okładkami (15)
- 8Uczeń posługuje się pojęciem pojemności elektrycznej kondensatora (19)
- 9Uczeń oblicza pojemność kondensatora płaskiego, znając jego cechy geometryczne (14)
- 10Uczeń oblicza pracę potrzebną do naładowania kondensatora (12)
- 11Uczeń analizuje ruch cząstki naładowanej w stałym jednorodnym polu elektrycznym (10)
- 12Uczeń opisuje wpływ pola elektrycznego na rozmieszczenie ładunków w przewodniku, wyjaśnia działanie piorunochronu i klatki Faradaya (10)
- 8Prąd stały
- 1Uczeń wyjaśnia pojęcie siły elektromotorycznej ogniwa i oporu wewnętrznego (20)
- 2Uczeń oblicza opór przewodnika, znając jego opór właściwy i wymiary geometryczne (18)
- 3Uczeń rysuje charakterystykę prądowo-napięciową opornika podlegającego prawu Ohma (28)
- 4Uczeń stosuje prawa Kirchhoffa do analizy obwodów elektrycznych (30)
- 5Uczeń oblicza opór zastępczy oporników połączonych szeregowo i równolegle (23)
- 6Uczeń oblicza pracę wykonaną podczas przepływu prądu przez różne elementy obwodu oraz moc rozproszoną na oporze (14)
- 7Uczeń opisuje wpływ temperatury na opór metali i półprzewodników (22)
- 9Magnetyzm, indukcja magnetyczna
- 1Uczeń szkicuje przebieg linii pola magnetycznego w pobliżu magnesów trwałych i przewodników z prądem (przewodnik liniowy, pętla, zwojnica) (56)
- 2Uczeń oblicza wektor indukcji magnetycznej wytworzonej przez przewodniki z prądem (przewodnik liniowy, pętla, zwojnica) (17)
- 3Uczeń analizuje ruch cząstki naładowanej w stałym jednorodnym polu magnetycznym (5)
- 4Uczeń opisuje wpływ materiałów na pole magnetyczne (15)
- 5Uczeń opisuje zastosowanie materiałów ferromagnetycznych (18)
- 6Uczeń analizuje siłę elektrodynamiczną działającą na przewodnik z prądem w polu magnetycznym (82)
- 7Uczeń opisuje zasadę działania silnika elektrycznego (35)
- 8Uczeń oblicza strumień indukcji magnetycznej przez powierzchnię (6)
- 9Uczeń analizuje napięcie uzyskiwane na końcach przewodnika podczas jego ruchu w polu magnetycznym (6)
- 10Uczeń oblicza siłę elektromotoryczną powstającą w wyniku zjawiska indukcji elektromagnetycznej (8)
- 11Uczeń stosuje regułę Lenza w celu wskazania kierunku przepływu prądu indukcyjnego (8)
- 12Uczeń opisuje budowę i zasadę działania prądnicy i transformatora (12)
- 13Uczeń opisuje prąd przemienny (natężenie, napięcie, częstotliwość, wartości skuteczne) (4)
- 14Uczeń opisuje zjawisko samoindukcji (3)
- 15Uczeń opisuje działanie diody jako prostownika (4)
- 10Fale elektromagnetyczne i optyka
- 1Uczeń opisuje widmo fal elektromagnetycznych i podaje źródła fal w poszczególnych zakresach z omówieniem ich zastosowań (3)
- 2Uczeń opisuje jedną z metod wyznaczenia prędkości światła (3)
- 3Uczeń opisuje doświadczenie Younga (2)
- 4Uczeń wyznacza długość fali świetlnej przy użyciu siatki dyfrakcyjnej (2)
- 5Uczeń opisuje i wyjaśnia zjawisko polaryzacji światła przy odbiciu i przy przejściu przez polaryzator (3)
- 6Uczeń stosuje prawa odbicia i załamania fal do wyznaczenia biegu promieni w pobliżu granicy dwóch ośrodków (9)
- 7Uczeń opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia i wyznacza kąt graniczny (4)
- 8Uczeń rysuje i wyjaśnia konstrukcje tworzenia obrazów rzeczywistych i pozornych otrzymywane za pomocą soczewek skupiających i rozpraszających (7)
- 9Uczeń stosuje równanie soczewki, wyznacza położenie i powiększenie otrzymanych obrazów (4)
- 11Fizyka atomowa i kwanty promieniowania elektromagnetycznego
- 1Uczeń opisuje założenia kwantowego modelu światła (1)
- 2Uczeń stosuje zależność między energią fotonu a częstotliwością i długością fali do opisu zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego, wyjaśnia zasadę działania fotokomórki (2)
- 3Uczeń stosuje zasadę zachowania energii do wyznaczenia częstotliwości promieniowania emitowanego i absorbowanego przez atomy (1)
- 4Uczeń opisuje mechanizmy powstawania promieniowania rentgenowskiego (1)
- 5Uczeń określa długość fali de Broglie’a poruszających się cząstek (1)
- 12Wymagania przekrojowe. Oprócz wiedzy z wybranych działów fizyki
- 1Uczeń przedstawia jednostki wielkości fizycznych wymienionych w podstawie programowej, opisuje ich związki z jednostkami podstawowymi (6)
- 2Uczeń samodzielnie wykonuje poprawne wykresy (właściwe oznaczenie i opis osi, wybór skali, oznaczenie niepewności punktów pomiarowych) (14)
- 3Uczeń przeprowadza złożone obliczenia liczbowe, posługując się kalkulatorem (2)
- 4Uczeń interpoluje, ocenia orientacyjnie wartość pośrednią (interpolowaną) między danymi w tabeli, także za pomocą wykresu (2)
- 5Uczeń dopasowuje prostą y = ax + b do wykresu i ocenia trafność tego postępowania; oblicza wartości współczynników a i b (ocena ich niepewności nie jest wymagana) (2)
- 6Uczeń opisuje podstawowe zasady niepewności pomiaru (szacowanie niepewności pomiaru, obliczanie niepewności względnej, wskazywanie wielkości, której pomiar ma decydujący wkład na niepewność otrzymanego wyniku wyznaczanej wielkości fizycznej) (1)
- 7Uczeń szacuje wartość spodziewanego wyniku obliczeń, krytycznie analizuje realność otrzymanego wyniku (3)
- 8Uczeń przedstawia własnymi słowami główne tezy poznanego artykułu popularnonaukowego z dziedziny fizyki lub astronomii (7)
- 13Wymagania doświadczalne. Uczeń przeprowadza przynajmniej połowę z przedstawionych poniżej badań polegających na wykonaniu pomiarów, opisie i analizie wyników oraz, jeżeli to możliwe, wykonaniu i interpretacji wykresów dotyczących
- 1Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące ruchu prostoliniowego jednostajnego i jednostajnie zmiennego (np. wyznaczenie przyspieszenia w ruchu jednostajnie zmiennym) (1)
- 2Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące ruchu wahadła (np. wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego) (1)
- 3Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące ciepła właściwego (np. wyznaczenie ciepła właściwego danej cieczy) (0)
- 4Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące kształtu linii pól magnetycznego i elektrycznego (np. wyznaczenie pola wokół przewodu w kształcie pętli, w którym płynie prąd) (0)
- 5Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące charakterystyki prądowo-napięciowej opornika, żarówki, ewentualnie diody (np. pomiar i wykonanie wykresu zależności I(U) (2)
- 6Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące drgań struny (np. pomiar częstotliwości podstawowej drgań struny dla różnej długości drgającej części struny) (0)
- 7Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące dyfrakcji światła na siatce dyfrakcyjnej lub płycie CD (np. wyznaczenie gęstości ścieżek na płycie CD) (1)
- 8Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące załamania światła (np. wyznaczenie współczynnika załamania światła z pomiaru kąta granicznego) (1)
- 9Uczeń wykonuje i interpretuje wykresy dotyczące obrazów optycznych otrzymywanych za pomocą soczewek (np. wyznaczenie powiększenia obrazu i porównanie go z powiększeniem obliczonym teoretycznie) (0)
- INNEInne (135)
1 z 1
