Podstawa programowa zasobu
I.1.1
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń odbiera komunikaty pisane, mówione, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych – rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie
I.1.2
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu
I.1.3
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie
I.1.4
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń odróżnia informacje o faktach od opinii
I.1.5
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem
I.1.6
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym
I.1.7
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację)
I.1.8
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji
I.1.9
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski
I.1.10
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (artykuł, wywiad, reportaż)
I.2.1
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Samokształcenie i docieranie do informacji
Uczeń samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych oraz w wypowiedziach ustnych
I.3.1
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Świadomość językowa
Uczeń rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy
I.3.2
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Świadomość językowa
Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenia w tekście
III.1.1
Tworzenie wypowiedzi
Mówienie i pisanie
Uczeń tworzy spójne wypowiedzi ustne (monologowe i dialogowe) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów lub dzieł sztuki, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu i ze zdarzenia z życia, rozprawka, podanie, życiorys i CV, list motywacyjny, dedykacja; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada
III.1.5
Tworzenie wypowiedzi
Mówienie i pisanie
Uczeń uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi
III.1.8
Tworzenie wypowiedzi
Mówienie i pisanie
Uczeń świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z Internetu
2.2
Życie społeczne
Uczeń wyjaśnia na przykładach znaczenie podstawowych norm współżycia między ludźmi, w tym wzajemności, odpowiedzialności i zaufania
2.5
Życie społeczne
Uczeń wyjaśnia, jak tworzą się podziały w grupie i w społeczeństwie (np. na „swoich” i „obcych”), i podaje możliwe sposoby przeciwstawiania się przejawom nietolerancji
4.3
Być obywatelem
Uczeń przedstawia cechy dobrego obywatela; odwołując się do historycznych i współczesnych postaci, wykazuje znaczenie postaw i cnót obywatelskich
5.2
Udział obywateli w życiu publicznym
Uczeń uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad etycznych w życiu publicznym i podaje przykłady skutków ich łamania
5.3
Udział obywateli w życiu publicznym
Uczeń przedstawia przykłady działania organizacji pozarządowych i społecznych (od lokalnych stowarzyszeń do związków zawodowych i partii politycznych) i uzasadnia ich znaczenie dla obywateli
5.4
Udział obywateli w życiu publicznym
Uczeń wyjaśnia, podając przykłady, jak obywatele mogą wpływać na decyzje władz na poziomie lokalnym, krajowym, europejskim i światowym
6.1
Środki masowego przekazu
Uczeń omawia funkcje i wyjaśnia znaczenie środków masowego przekazu w życiu obywateli
6.3
Środki masowego przekazu
Uczeń wyszukuje w mediach wiadomości na wskazany temat; wskazuje różnice między przekazami i odróżnia informacje od komentarzy; krytycznie analizuje przekaz reklamowy
7.1
Wyborcy i wybory
Uczeń przedstawia argumenty przemawiające za udziałem w wyborach lokalnych, krajowych i europejskich
7.2
Wyborcy i wybory
Uczeń wymienia zasady demokratycznych wyborów i stosuje je w głosowaniu w szkole
7.3
Wyborcy i wybory
Uczeń wskazuje, czym powinien kierować się obywatel, podejmując decyzje wyborcze
10.1
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń wymienia podstawowe cechy i funkcje państwa; wyjaśnia, czym jest władza państwowa
10.2
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń wskazuje różnice w sytuacji obywatela w ustroju demokratycznym, autorytarnym i totalitarnym
10.3
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń wyjaśnia zasady: większości, pluralizmu i poszanowania praw mniejszości w państwie demokratycznym
10.4
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń wskazuje najważniejsze tradycje demokracji (antyczna, europejska, amerykańska, polska)
10.5
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń porównuje demokrację bezpośrednią z przedstawicielską oraz większościową z konstytucyjną (liberalną)
10.6
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń wyjaśnia, czym są prawa człowieka i uzasadnia ich znaczenie we współczesnej demokracji
10.7
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń rozważa i ilustruje przykładami zalety i słabości demokracji
11.2
Rzeczpospolita Polska jako demokracja konstytucyjna
Uczeń omawia najważniejsze zasady ustroju Polski (suwerenność narodu, podział władzy, rządy prawa, pluralizm)
12.1
System wyborczy i partyjny
Uczeń wyjaśnia, jak przeprowadzane są w Polsce wybory prezydenckie i parlamentarne
12.2
System wyborczy i partyjny
Uczeń wskazuje, odwołując się do wybranych przykładów, różnice między systemem dwupartyjnym a systemem wielopartyjnym
13.1
Władza ustawodawcza w Polsce
Uczeń przedstawia zadania i zasady funkcjonowania polskiego parlamentu, w tym sposób tworzenia ustaw
14.1
Władza wykonawcza
Uczeń wskazuje najważniejsze zadania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i wyszukuje w środkach masowego przekazu informacje o działaniach urzędującego prezydenta
14.2
Władza wykonawcza
Uczeń wyjaśnia, jak powoływany jest i czym zajmuje się rząd polski; podaje nazwisko premiera, wyszukuje nazwiska ministrów i zadania wybranych ministerstw
I.I.1.2
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych (artykuł, felieton, reportaż), politycznych przemówienie) i popularnonaukowych; wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte; (przemówienie) i popularnonaukowych; wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte
I.I.1.3
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje typ nadawcy i adresata tekstu
I.I.1.4
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście
I.I.1.5
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym, dokonuje jego logicznego streszczenia
I.I.1.9
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje manipulację językową w tekstach reklamowych, w języku polityków i dziennikarzy
I.10.11
Zakres podstawowy
Świat po II wojnie światowej
Uczeń charakteryzuje przemiany społeczno-polityczne w Europie Środkowo-Wschodniej w 1989 r.
I.12.2
Zakres podstawowy
Rozkład systemu komunistycznego w Polsce – polska droga do suwerenności
Uczeń wyjaśnia przyczyny i skutki wydarzeń sierpniowych 1980 r. oraz ocenia rolę Solidarności w przemianach politycznych i ustrojowych
I.12.4
Zakres podstawowy
Rozkład systemu komunistycznego w Polsce – polska droga do suwerenności
Uczeń opisuje najważniejsze postanowienia „Okrągłego Stołu”
I.12.5
Zakres podstawowy
Rozkład systemu komunistycznego w Polsce – polska droga do suwerenności
Uczeń charakteryzuje przemiany polityczne, społeczno-gospodarcze i kulturowe po 1989 r.
I.12.6
Zakres podstawowy
Rozkład systemu komunistycznego w Polsce – polska droga do suwerenności
Uczeń przedstawia okoliczności i ocenia znaczenie przystąpienia Polski do NATO i Unii Europejskiej
II.V.12.3
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Europa Środkowo-Wschodnia po II wojnie światowej
Uczeń charakteryzuje proces uniezależnienia się państw satelickich od ZSRR
II.V.12.4
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Europa Środkowo-Wschodnia po II wojnie światowej
Uczeń wyjaśnia przyczyny rozpadu ZSRR i bloku wschodniego
II.V.12.5
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Europa Środkowo-Wschodnia po II wojnie światowej
Uczeń opisuje przeobrażenia ustrojowe w państwach Europy Środkowo-Wschodniej i rozpoznaje charakterystyczne cechy procesu dekomunizacji w państwach bloku wschodniego po 1989 r.
II.V.12.6
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Europa Środkowo-Wschodnia po II wojnie światowej
Uczeń synchronizuje najważniejsze wydarzenia z dziejów świata, Europy Zachodniej i Środkowo-Wschodniej oraz Polski
II.V.16.1
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Polska w latach 1980-1989
Uczeń wyjaśnia ideę Solidarności i jej wpływ na przemiany społeczno-polityczne w Polsce
II.V.16.2
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Polska w latach 1980-1989
Uczeń charakteryzuje państwo i społeczeństwo w czasie stanu wojennego oraz ocenia społeczno-gospodarcze i polityczne skutki stanu wojennego
II.V.16.3
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Polska w latach 1980-1989
Uczeń opisuje przyczyny i skutki obrad „Okrągłego Stołu”
II.V.17.1
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Narodziny III Rzeczypospolitej
Uczeń wyjaśnia międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania procesu odbudowy demokratycznego państwa po 1989 r.
II.1.4
Zakres rozszerzony
Życie zbiorowe i jego reguły
Uczeń omawia na przykładach źródła i mechanizmy konfliktów społecznych oraz sposoby ich rozwiązywania
II.5.4
Zakres rozszerzony
Zmiana społeczna
Uczeń przedstawia i ocenia dwie drogi zmiany społecznej: rewolucję i reformę
II.5.5
Zakres rozszerzony
Zmiana społeczna
Uczeń charakteryzuje wybrany ruch społeczny, np.: Solidarność, ruch niepodległościowy non-violence Mahatmy Gandhiego, ruch praw obywatelskich Martina L. Kinga, ruch na rzecz ochrony środowiska naturalnego, ruch emancypacji kobiet
II.11.3
Zakres rozszerzony
Obywatel i obywatelstwo
Uczeń wymienia konstytucyjne obowiązki obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; uzasadnia znaczenie postaw i cnót obywatelskich (troska o dobro wspólne, odpowiedzialność, aktywność, solidarność, odwaga cywilna, roztropność, tolerancja)
II.12.3
Zakres rozszerzony
Społeczeństwo obywatelskie
Uczeń wyjaśnia, jak powstaje i jakie znaczenie dla społeczeństwa obywatelskiego ma kapitał społeczny (zaufanie, sieci współpracy i system efektywnych norm)
II.12.5
Zakres rozszerzony
Społeczeństwo obywatelskie
Uczeń uzasadnia znaczenie swobody zrzeszania się dla jakości życia publicznego
II.13.1
Zakres rozszerzony
Opinia publiczna
Uczeń wyjaśnia, jak kształtuje się opinia publiczna i jakie są sposoby jej wyrażania
II.13.2
Zakres rozszerzony
Opinia publiczna
Uczeń wskazuje przykłady wpływu opinii publicznej na decyzje polityczne
II.14.1
Zakres rozszerzony
Środki masowego przekazu
Uczeń opisuje funkcje mediów w państwie demokratycznym i niedemokratycznym (na wybranych przykładach)
II.14.2
Zakres rozszerzony
Środki masowego przekazu
Uczeń uzasadnia znaczenie niezależności i pluralizmu mediów; ocenia skutki ich ograniczania
II.14.8
Zakres rozszerzony
Środki masowego przekazu
Uczeń ocenia zasoby Internetu z punktu widzenia rzetelności i wiarygodności informacyjnej; świadomie i krytycznie odbiera zawarte w nich treści
II.15.1
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń opisuje wartości będące fundamentem współczesnej demokracji; podaje różne sposoby rozumienia wolności, równości i sprawiedliwości
II.15.2
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń rozważa, w jakim stopniu demokracja sprzyja pokojowemu rozwiązywaniu konfliktów
II.15.3
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń charakteryzuje główne fazy kształtowania się systemu demokratycznego
II.15.5
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń wyjaśnia, jak są przeprowadzane i jaką rolę odgrywają wybory we współczesnej demokracji
II.15.7
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń rozpoznaje przejawy łamania zasad i procedur demokratycznych w życiu publicznym – w państwie, społeczności lokalnej i życiu szkoły
II.16.2
Zakres rozszerzony
Polityka, ideologie, doktryny i programy polityczne
Uczeń charakteryzuje kulturę polityczną współczesnej Polski (normy, formy komunikacji, poziom partycypacji, natężenie konfliktów)
II.17.1
Zakres rozszerzony
Systemy partyjne
Uczeń charakteryzuje system monopartyjny, dwupartyjny i wielopartyjny
II.17.2
Zakres rozszerzony
Systemy partyjne
Uczeń porównuje funkcje partii politycznych w państwach demokratycznych i niedemokratycznych
II.18.1
Zakres rozszerzony
Instytucja państwa
Uczeń wyjaśnia na przykładach relacje między narodem a państwem
II.18.2
Zakres rozszerzony
Instytucja państwa
Uczeń charakteryzuje zjawisko legitymizacji władzy, odnosząc teorię Maxa Webera do historycznych i współczesnych przykładów
II.18.4
Zakres rozszerzony
Instytucja państwa
Uczeń odróżnia suwerenność zewnętrzną od suwerenności wewnętrznej
II.39.1
Zakres rozszerzony
Polska polityka zagraniczna
Uczeń wyjaśnia, jakie znaczenie w polityce zagranicznej państwa odgrywa racja stanu i jak można ją zdefiniować
II.39.2
Zakres rozszerzony
Polska polityka zagraniczna
Uczeń charakteryzuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. i sposoby jej prowadzenia (na wybranych przykładach)
7.E.7.1
Rządzący i rządzeni
Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, działalność opozycji politycznej w PRL
9.E.9.1
Ojczysty Panteon i ojczyste spory
Uczeń charakteryzuje spory o kształt Polski w XX w., uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki czołowych uczestników tych wydarzeń
9.E.9.2
Ojczysty Panteon i ojczyste spory
Uczeń charakteryzuje postawy społeczne wobec totalitarnej władzy, uwzględniając różnorodne formy oporu, oraz koncepcje współpracy lub przystosowania
Informacje licencyjne
- Autor:
- Fundacja Wspomagania Wsi
- Właściciel praw do zasobu:
- Fundacja Wspomagania Wsi
- Licencja:
-
Katalog zasobów Szkoły ponadgimnazjalne Historia
Okrągły Stół, czyli polski Rubikon. Wywiad z dr Pauliną Codogni
Wywiad z dr Pauliną Codogni, autorką książki "Okrągły Stół, czyli polski Rubikon" przeprowadzony przez Justynę Duriasz-Bułhak z Fundacji Wspomagania Wsi. Kwiecień 2014 r., Fundacja Wspomagania Wsi.
