Podstawa programowa zasobu
I.1.1
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń odbiera komunikaty pisane, mówione, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych – rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie
I.1.2
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu
I.1.3
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie
I.1.4
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń odróżnia informacje o faktach od opinii
I.1.5
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem
I.1.6
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym
I.1.7
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację)
I.1.8
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń dostrzega w wypowiedzi ewentualne przejawy agresji i manipulacji
I.1.9
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski
I.1.10
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (artykuł, wywiad, reportaż)
I.2.1
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Samokształcenie i docieranie do informacji
Uczeń samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych oraz w wypowiedziach ustnych
I.3.1
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Świadomość językowa
Uczeń rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy
I.3.2
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Świadomość językowa
Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenia w tekście
III.1.1
Tworzenie wypowiedzi
Mówienie i pisanie
Uczeń tworzy spójne wypowiedzi ustne (monologowe i dialogowe) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów lub dzieł sztuki, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu i ze zdarzenia z życia, rozprawka, podanie, życiorys i CV, list motywacyjny, dedykacja; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada
III.1.5
Tworzenie wypowiedzi
Mówienie i pisanie
Uczeń uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi
III.1.8
Tworzenie wypowiedzi
Mówienie i pisanie
Uczeń świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z Internetu
1.2
Podstawowe umiejętności życia w grupie
Uczeń wymienia i stosuje podstawowe sposoby podejmowania wspólnych decyzji
1.3
Podstawowe umiejętności życia w grupie
Uczeń przedstawia i stosuje podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów w grupie i między grupami
2.2
Życie społeczne
Uczeń wyjaśnia na przykładach znaczenie podstawowych norm współżycia między ludźmi, w tym wzajemności, odpowiedzialności i zaufania
2.5
Życie społeczne
Uczeń wyjaśnia, jak tworzą się podziały w grupie i w społeczeństwie (np. na „swoich” i „obcych”), i podaje możliwe sposoby przeciwstawiania się przejawom nietolerancji
4.3
Być obywatelem
Uczeń przedstawia cechy dobrego obywatela; odwołując się do historycznych i współczesnych postaci, wykazuje znaczenie postaw i cnót obywatelskich
5.2
Udział obywateli w życiu publicznym
Uczeń uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad etycznych w życiu publicznym i podaje przykłady skutków ich łamania
5.3
Udział obywateli w życiu publicznym
Uczeń przedstawia przykłady działania organizacji pozarządowych i społecznych (od lokalnych stowarzyszeń do związków zawodowych i partii politycznych) i uzasadnia ich znaczenie dla obywateli
5.5
Udział obywateli w życiu publicznym
Uczeń opracowuje – indywidualnie lub w zespole – projekt uczniowski dotyczący rozwiązania jednego z problemów społeczności szkolnej lub lokalnej i w miarę możliwości go realizuje (np. jako wolontariusz)
6.1
Środki masowego przekazu
Uczeń omawia funkcje i wyjaśnia znaczenie środków masowego przekazu w życiu obywateli
6.3
Środki masowego przekazu
Uczeń wyszukuje w mediach wiadomości na wskazany temat; wskazuje różnice między przekazami i odróżnia informacje od komentarzy; krytycznie analizuje przekaz reklamowy
7.1
Wyborcy i wybory
Uczeń przedstawia argumenty przemawiające za udziałem w wyborach lokalnych, krajowych i europejskich
7.2
Wyborcy i wybory
Uczeń wymienia zasady demokratycznych wyborów i stosuje je w głosowaniu w szkole
7.3
Wyborcy i wybory
Uczeń wskazuje, czym powinien kierować się obywatel, podejmując decyzje wyborcze
8.1
Naród i mniejszości narodowe
Uczeń wyjaśnia, co dla niego oznacza być Polakiem (lub członkiem innej wspólnoty narodowej) i czym obywatelstwo różni się od narodowości
9.3
Patriotyzm dzisiaj
Uczeń wyjaśnia, odwołując się do wybranych przykładów, czym według niego jest patriotyzm; porównuje tę postawę z nacjonalizmem, szowinizmem i kosmopolityzmem
10.2
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń wskazuje różnice w sytuacji obywatela w ustroju demokratycznym, autorytarnym i totalitarnym
10.3
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń wyjaśnia zasady: większości, pluralizmu i poszanowania praw mniejszości w państwie demokratycznym
10.6
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń wyjaśnia, czym są prawa człowieka i uzasadnia ich znaczenie we współczesnej demokracji
10.7
Państwo i władza demokratyczna
Uczeń rozważa i ilustruje przykładami zalety i słabości demokracji
I.I.1.2
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych (artykuł, felieton, reportaż), politycznych przemówienie) i popularnonaukowych; wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte; (przemówienie) i popularnonaukowych; wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte
I.I.1.3
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje typ nadawcy i adresata tekstu
I.I.1.4
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje zastosowane w nim środki językowe i ich funkcje w tekście
I.I.1.5
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym, dokonuje jego logicznego streszczenia
I.I.1.9
Zakres podstawowy
Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Czytanie i słuchanie
Uczeń rozpoznaje manipulację językową w tekstach reklamowych, w języku polityków i dziennikarzy
I.12.4
Zakres podstawowy
Rozkład systemu komunistycznego w Polsce – polska droga do suwerenności
Uczeń opisuje najważniejsze postanowienia „Okrągłego Stołu”
I.12.5
Zakres podstawowy
Rozkład systemu komunistycznego w Polsce – polska droga do suwerenności
Uczeń charakteryzuje przemiany polityczne, społeczno-gospodarcze i kulturowe po 1989 r.
II.V.16.1
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Polska w latach 1980-1989
Uczeń wyjaśnia ideę Solidarności i jej wpływ na przemiany społeczno-polityczne w Polsce
II.V.16.2
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Polska w latach 1980-1989
Uczeń charakteryzuje państwo i społeczeństwo w czasie stanu wojennego oraz ocenia społeczno-gospodarcze i polityczne skutki stanu wojennego
II.V.16.3
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Polska w latach 1980-1989
Uczeń opisuje przyczyny i skutki obrad „Okrągłego Stołu”
II.V.17.1
Zakres rozszerzony
Wiek XX
Narodziny III Rzeczypospolitej
Uczeń wyjaśnia międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania procesu odbudowy demokratycznego państwa po 1989 r.
II.1.4
Zakres rozszerzony
Życie zbiorowe i jego reguły
Uczeń omawia na przykładach źródła i mechanizmy konfliktów społecznych oraz sposoby ich rozwiązywania
II.5.4
Zakres rozszerzony
Zmiana społeczna
Uczeń przedstawia i ocenia dwie drogi zmiany społecznej: rewolucję i reformę
II.5.5
Zakres rozszerzony
Zmiana społeczna
Uczeń charakteryzuje wybrany ruch społeczny, np.: Solidarność, ruch niepodległościowy non-violence Mahatmy Gandhiego, ruch praw obywatelskich Martina L. Kinga, ruch na rzecz ochrony środowiska naturalnego, ruch emancypacji kobiet
II.11.3
Zakres rozszerzony
Obywatel i obywatelstwo
Uczeń wymienia konstytucyjne obowiązki obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; uzasadnia znaczenie postaw i cnót obywatelskich (troska o dobro wspólne, odpowiedzialność, aktywność, solidarność, odwaga cywilna, roztropność, tolerancja)
II.12.3
Zakres rozszerzony
Społeczeństwo obywatelskie
Uczeń wyjaśnia, jak powstaje i jakie znaczenie dla społeczeństwa obywatelskiego ma kapitał społeczny (zaufanie, sieci współpracy i system efektywnych norm)
II.12.5
Zakres rozszerzony
Społeczeństwo obywatelskie
Uczeń uzasadnia znaczenie swobody zrzeszania się dla jakości życia publicznego
II.13.1
Zakres rozszerzony
Opinia publiczna
Uczeń wyjaśnia, jak kształtuje się opinia publiczna i jakie są sposoby jej wyrażania
II.13.2
Zakres rozszerzony
Opinia publiczna
Uczeń wskazuje przykłady wpływu opinii publicznej na decyzje polityczne
II.14.1
Zakres rozszerzony
Środki masowego przekazu
Uczeń opisuje funkcje mediów w państwie demokratycznym i niedemokratycznym (na wybranych przykładach)
II.14.2
Zakres rozszerzony
Środki masowego przekazu
Uczeń uzasadnia znaczenie niezależności i pluralizmu mediów; ocenia skutki ich ograniczania
II.14.8
Zakres rozszerzony
Środki masowego przekazu
Uczeń ocenia zasoby Internetu z punktu widzenia rzetelności i wiarygodności informacyjnej; świadomie i krytycznie odbiera zawarte w nich treści
II.15.1
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń opisuje wartości będące fundamentem współczesnej demokracji; podaje różne sposoby rozumienia wolności, równości i sprawiedliwości
II.15.2
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń rozważa, w jakim stopniu demokracja sprzyja pokojowemu rozwiązywaniu konfliktów
II.15.5
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń wyjaśnia, jak są przeprowadzane i jaką rolę odgrywają wybory we współczesnej demokracji
II.15.7
Zakres rozszerzony
Demokracja – zasady i procedury
Uczeń rozpoznaje przejawy łamania zasad i procedur demokratycznych w życiu publicznym – w państwie, społeczności lokalnej i życiu szkoły
II.16.2
Zakres rozszerzony
Polityka, ideologie, doktryny i programy polityczne
Uczeń charakteryzuje kulturę polityczną współczesnej Polski (normy, formy komunikacji, poziom partycypacji, natężenie konfliktów)
II.17.1
Zakres rozszerzony
Systemy partyjne
Uczeń charakteryzuje system monopartyjny, dwupartyjny i wielopartyjny
II.17.2
Zakres rozszerzony
Systemy partyjne
Uczeń porównuje funkcje partii politycznych w państwach demokratycznych i niedemokratycznych
II.18.1
Zakres rozszerzony
Instytucja państwa
Uczeń wyjaśnia na przykładach relacje między narodem a państwem
II.18.2
Zakres rozszerzony
Instytucja państwa
Uczeń charakteryzuje zjawisko legitymizacji władzy, odnosząc teorię Maxa Webera do historycznych i współczesnych przykładów
II.18.4
Zakres rozszerzony
Instytucja państwa
Uczeń odróżnia suwerenność zewnętrzną od suwerenności wewnętrznej
7.E.7.1
Rządzący i rządzeni
Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, działalność opozycji politycznej w PRL
9.E.9.1
Ojczysty Panteon i ojczyste spory
Uczeń charakteryzuje spory o kształt Polski w XX w., uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki czołowych uczestników tych wydarzeń
9.E.9.2
Ojczysty Panteon i ojczyste spory
Uczeń charakteryzuje postawy społeczne wobec totalitarnej władzy, uwzględniając różnorodne formy oporu, oraz koncepcje współpracy lub przystosowania
Informacje licencyjne
- Autor:
- Fundacja Wspomagania Wsi
- Właściciel praw do zasobu:
- Fundacja Wspomagania Wsi
- Licencja:
-
Katalog zasobów Szkoły ponadgimnazjalne Język polski
O Jacku Kuroniu w 80. rocznicę Jego urodzin
Jakie znaczenia ma dziś dla nas postać Jacka Kuronia? Jak zachował się w pamięci tych, którzy go znali? Z publicystką Joanną Sokolińską rozmawia Justyna Duriasz-Bułhak, Fundacja Wspomagania Wsi, 19 lutego 2014 r?
