Szukaj poza portalem:
1 zasobów
Katalog zasobów Szkoły ponadgimnazjalne Historia i społeczeństwo (przedmiot uzupełniający) Punkt podstawy programowej 2.E.2.1
Podstawa programowa do przedmiotu: Historia i społeczeństwo (przedmiot uzupełniający)
- 1Europa i świat
- A.1.1Uczeń opisuje zasięg i konsekwencje ekspansji rzymskiej; wyjaśnia pojęcie romanizacji, odwołując się do wybranych przykładów (1)
- A.1.2Uczeń charakteryzuje basen Morza Śródziemnego jako obszar intensywnego przenikania się kultur w starożytności (1)
- B.1.1Uczeń charakteryzuje wpływ cywilizacyjnego kręgu islamskiego na Europę w średniowieczu, w dziedzinie polityki, sztuki, filozofii (1)
- B.1.2Uczeń charakteryzuje przykłady zgodnego i wrogiego współżycia chrześcijan, Żydów i muzułmanów w wybranym regionie średniowiecznej Europy (0)
- C.1.1Uczeń wyjaśnia przyczyny, które spowodowały i umożliwiły ekspansję zamorską Europy u schyłku średniowiecza i w epoce nowożytnej (2)
- C.1.2Uczeń charakteryzuje postaci wybranych wielkich podróżników późnego średniowiecza i nowożytności (2)
- D.1.1Uczeń opisuje politykę Europy wobec Chin, Indii i Japonii w XIX w.; ocenia znaczenie odkrycia kultur Chin, Indii i Japonii dla cywilizacji europejskiej (0)
- D.1.2Uczeń przedstawia spory o ocenę roli kolonializmu europejskiego dla Europy i terytoriów kolonizowanych (1)
- E.1.1Uczeń charakteryzuje kontakty i stosunki Stanów Zjednoczonych i Europy w XX w., z uwzględnieniem polityki, gospodarki i kultury (1)
- E.1.2Uczeń charakteryzuje stanowiska w sporze o liberalizację światowego handlu i jej konsekwencje (1)
- 2Język, komunikacja i media
- A.2.1Uczeń ocenia rolę języka greckiego i łacińskiego dla rozwoju kultury w strefie śródziemnomorskiej i wyjaśnia znaczenie tej wspólnoty językowej dla kultury europejskiej (0)
- A.2.2Uczeń opisuje przykładowe zapożyczenia z języka greckiego i łacińskiego w języku polskim; wyjaśnia znaczenie napisów łacińskich często powtarzających się w kościołach i na cmentarzach, z uwzględnieniem zabytków regionu (0)
- B.2.1Uczeń charakteryzuje grupy językowe w Europie i proces ich powstawania (0)
- B.2.2Uczeń charakteryzuje przekaz ideowy i ikonograficzny katedry gotyckiej; analizuje, na wybranych przykładach, średniowieczne formy przekazu zwane „biblią dla ubogich” (0)
- C.2.1Uczeń charakteryzuje kulturowe i społeczne konsekwencje upowszechnienia druku w epoce nowożytnej (0)
- C.2.2Uczeń opisuje instytucje i media kształtujące opinię publiczną w dobie oświecenia (0)
- D.2.1Uczeń charakteryzuje kulturę masową społeczeństwa XIX-wiecznego (0)
- D.2.2Uczeń charakteryzuje nowe formy przekazu informacji w społeczeństwie XIX-wiecznym, ze szczególnym uwzględnieniem prasy i reklamy oraz fotografii (0)
- E.2.1Uczeń analizuje obieg informacji w społeczeństwie XX-wiecznym; charakteryzuje znaczenie nowych form w komunikacji społecznej, z uwzględnieniem radia, telewizji, filmu i Internetu; analizuje, w jaki sposób dostępne człowiekowi formy przekazu wpływają na treść przekazu (1)
- E.2.2Uczeń analizuje przykłady manipulacji językowych w propagandzie politycznej i reklamie (1)
- 3Kobieta i mężczyzna, rodzina
- A.3.1Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, obrazy miłości, role kobiety i mężczyzny oraz model rodziny w Biblii (0)
- A.3.2Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, obrazy miłości, role kobiety i mężczyzny oraz model rodziny w kulturze starożytnej Grecji i Rzymu (0)
- B.3.1Uczeń wyjaśnia wpływ kultury arabskiej i prowansalskiej na europejski model miłości dworskiej w średniowieczu i ocenia trwałość tego modelu (0)
- B.3.2Uczeń opisuje i porównuje miejsce dziecka w życiu społecznym w średniowieczu, w epoce nowożytnej oraz w XIX i w XX w. (0)
- C.3.1Uczeń charakteryzuje polską obyczajowość w epoce nowożytnej; analizuje na przykładach ikonograficznych, pamiętnikarskich i epistolograficznych sarmackie wzorce zachowań i ocenia trwałość tych wzorców (0)
- C.3.2Uczeń analizuje model kształcenia polskiego szlachcica w epoce nowożytnej (0)
- D.3.1Uczeń opisuje, na wybranych przykładach, wzory miłości romantycznej i analizuje trwałość tego wzorca kulturowego (0)
- D.3.2Uczeń wyjaśnia przemiany życia społecznego sprzyjające emancypacji kobiet i przejawy tego procesu (0)
- E.3.1Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, przemiany obyczajowe w świecie zachodnim w XX w., z uwzględnieniem „rewolucji obyczajowej” lat 60. (1)
- E.3.2Uczeń analizuje zmiany modelu rodziny w XX w., z uwzględnieniem przemian zaistniałych w życiu społeczeństwa polskiego (1)
- 4Nauka
- A.4.1Uczeń charakteryzuje dorobek nauki greckiej w zakresie filozofii, geometrii, fizyki, astronomii i medycyny (0)
- A.4.2Uczeń wyjaśnia antyczne korzenie współczesnych dyscyplin naukowych (0)
- B.4.1Uczeń opisuje genezę uniwersytetu i jego organizację (0)
- B.4.2Uczeń wyjaśnia przyczyny trwałości idei uniwersyteckiej (0)
- C.4.1Uczeń opisuje funkcjonowanie nowożytnej republiki uczonych (republiques des lettres); charakteryzuje instytucje nowożytnej nauki (akademia, encyklopedia) (0)
- C.4.2Uczeń ocenia dziedzictwo oświeceniowego racjonalizmu w świecie współczesnym (0)
- D.4.1Uczeń charakteryzuje XIX-wieczną fascynację „postępem” (0)
- D.4.2Uczeń charakteryzuje konsekwencje darwinizmu i teorii psychoanalizy w naukach społecznych i refleksji etycznej w XIX i XX w. (0)
- E.4.1Uczeń analizuje wybrane interpretacje socjologiczne odnoszące się do przemian życia społecznego w XX w. (0)
- E.4.2Uczeń przedstawia współczesne spory etyczne wokół uprawnień i granic poznawczych nauki (0)
- 5Swojskość i obcość
- A.5.1Uczeń opisuje greckie i rzymskie pojęcia barbarzyńcy; charakteryzuje, na wybranych przykładach, kontakty Greków i Rzymian z ludami uważanymi przez nich za barbarzyńców (0)
- A.5.2Uczeń wyjaśnia na przykładach starożytnych Greków i Rzymian fenomen uznawania własnej kultury za kulturę prawdziwie ludzką (0)
- B.5.1Uczeń wyjaśnia genezę i konsekwencje antyjudaizmu w średniowiecznej Europie (0)
- B.5.2Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, postrzeganie swojskości i obcości w okresie krucjat (0)
- C.5.1Uczeń charakteryzuje i ocenia postawy Europejczyków wobec mieszkańców zdobywanych i odkrywanych ziem w epoce nowożytnej (0)
- C.5.2Uczeń wyjaśnia różnice między oświeceniową koncepcją tolerancji a współczesnym rozumieniem tego pojęcia (1)
- D.5.1Uczeń charakteryzuje obecność mitu „szlachetnego dzikusa” w literaturze epoki, opisuje europejskie wyobrażenia o mieszkańcach innych kontynentów zawarte w literaturze przygodowej (0)
- D.5.2Uczeń charakteryzuje i ocenia idee nacjonalizmu i rasizmu w XIX w. (0)
- E.5.1Uczeń analizuje wielokulturowość społeczeństwa II Rzeczypospolitej (1)
- E.5.2Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, współczesne społeczeństwa wielokulturowe (5)
- 6Gospodarka
- A.6.1Uczeń opisuje formy wymiany handlowej w świecie starożytnym (1)
- A.6.2Uczeń opisuje początki pieniądza i wyjaśnia konsekwencje pojawienia się pieniądza w obrocie handlowym (0)
- B.6.1Uczeń opisuje różne formy kredytowania przedsięwzięć handlowych (i innych) w starożytności, średniowieczu i nowożytności; wyjaśnia niezbędność kredytu dla funkcjonowania gospodarki rynkowej (0)
- B.6.2Uczeń wyjaśnia stosunek Kościoła do bogactwa i bogacenia się w średniowieczu (0)
- C.6.1Uczeń opisuje instytucje ważne dla rozwoju gospodarki kapitalistycznej (np. bank, giełdę, weksel); charakteryzuje ponadregionalne więzi gospodarcze w epoce nowożytnej (4)
- C.6.2Uczeń wyjaśnia genezę gospodarki kapitalistycznej w Europie i ocenia rolę, jaką odegrał kapitalizm w zapewnieniu Europie pierwszeństwa w nowożytnym świecie (4)
- D.6.1Uczeń charakteryzuje gospodarkę kapitalistyczną w XIX w.; opisuje miasto przemysłowe; wyjaśnia znaczenie kwestii robotniczej (2)
- D.6.2Uczeń charakteryzuje poglądy entuzjastów kapitalizmu oraz przedstawia krytyczne opinie na temat gospodarki kapitalistycznej w XIX w.; wyjaśnia główne założenia marksowskiej teorii ekonomicznej (1)
- E.6.1Uczeń charakteryzuje gospodarkę realnego socjalizmu i jej konsekwencje (3)
- E.6.2Uczeń wyjaśnia, czym jest państwo opiekuńcze, i opisuje jego genezę; opisuje kilka odmiennych przykładów współczesnych państw opiekuńczych; przedstawia argumenty w sporze o efektywność i sprawiedliwość państwa opiekuńczego (2)
- 7Rządzący i rządzeni
- A.7.1Uczeń wyjaśnia pojęcie obywatel i obywatelstwo w polis ateńskiej i w republikańskim Rzymie (1)
- A.7.2Uczeń wyjaśnia recepcję antycznego pojęcia obywatel w późniejszych epokach, z uwzględnieniem Rzeczypospolitej przedrozbiorowej (0)
- B.7.1Uczeń charakteryzuje zakres władzy cesarza, papieża i króla oraz ich wzajemne relacje w średniowieczu; opisuje zakres władzy samorządu miejskiego w średniowiecznym mieście (0)
- B.7.2Uczeń analizuje relikty świata feudalnego w późniejszych epokach (0)
- C.7.1Uczeń analizuje funkcjonowanie staropolskiego parlamentaryzmu na tle porównawczym (1)
- C.7.2Uczeń analizuje i ocenia zjawisko oligarchizacji życia politycznego i rozwoju klienteli jako nieformalnego systemu władzy w I Rzeczypospolitej (0)
- D.7.1Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, zjawisko rewolucji społeczno-politycznej i jego ideowe korzenie (0)
- D.7.2Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, ruch anarchistyczny (0)
- E.7.1Uczeń analizuje, na wybranych przykładach, działalność opozycji politycznej w PRL (22)
- E.7.2Uczeń objaśnia pojęcie antyutopii, odwołując się do prac Orwella i Huxleya (0)
- 8Wojna i wojskowość
- A.8.1Uczeń charakteryzuje, na wybranych przykładach, strategię Aleksandra Wielkiego i Juliusza Cezara (2)
- A.8.2Uczeń charakteryzuje organizację i technikę wojenną armii rzymskiej (2)
- B.8.1Uczeń charakteryzuje etos rycerski (2)
- B.8.2Uczeń wyjaśnia, na wybranych przykładach, koncepcję wojny sprawiedliwej i niesprawiedliwej w średniowieczu (2)
- C.8.1Uczeń analizuje przyczyny i następstwa wojen religijnych w nowożytnej Europie (2)
- C.8.2Uczeń charakteryzuje wybrane sylwetki wodzów i ich strategię z okresu Rzeczypospolitej przedrozbiorowej (2)
- D.8.1Uczeń charakteryzuje, na wybranych przykładach, strategię Napoleona I; analizuje czarną i białą legendę napoleońską; wyjaśnia różnice w ocenie Napoleona I w Polsce i w innych państwach europejskich (1)
- D.8.2Uczeń charakteryzuje i porównuje trzy koncepcje stworzenia ładu światowego: Pax Romana, Pax Britanica i Pax Americana (0)
- E.8.1Uczeń analizuje wybrane przepisy prawa międzynarodowego o wojnie (1)
- E.8.2Uczeń charakteryzuje ruch pacyfistyczny; charakteryzuje wizję globalnej zagłady obecną w literaturze i filmach science-fiction (0)
- 9Ojczysty Panteon i ojczyste spory
- A.9.1Uczeń charakteryzuje, na wybranych przykładach, antyczne wzory bohaterstwa, żołnierza i obrońcy ojczyzny oraz ich recepcję w polskiej myśli politycznej, tradycji literackiej oraz edukacyjnej późniejszych epok (4)
- A.9.2Uczeń charakteryzuje antyczny wzorzec obywatela oraz jego recepcję w polskiej myśli i praktyce politycznej późniejszych epok (4)
- B.9.1Uczeń charakteryzuje, na wybranych przykładach, koncepcje polityczne władców z dynastii piastowskiej (1)
- B.9.2Uczeń charakteryzuje oraz ocenia, na wybranych przykładach, rolę ludzi Kościoła w budowie państwa polskiego (2)
- C.9.1Uczeń charakteryzuje, na wybranych przykładach, postawy obywateli wobec wyzwań epoki (XVI-XVIII w.) (3)
- C.9.2Uczeń charakteryzuje spory o przyczyny upadku I Rzeczypospolitej (2)
- D.9.1Uczeń charakteryzuje i ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego oraz nurtu realizmu politycznego (0)
- D.9.2Uczeń charakteryzuje spory o ocenę dziewiętnastowiecznych powstań narodowych (1)
- E.9.1Uczeń charakteryzuje spory o kształt Polski w XX w., uwzględniając cezury 1918 r., 1944–1945, 1989 r., oraz prezentuje sylwetki czołowych uczestników tych wydarzeń (18)
- E.9.2Uczeń charakteryzuje postawy społeczne wobec totalitarnej władzy, uwzględniając różnorodne formy oporu, oraz koncepcje współpracy lub przystosowania (17)
- INNEInne (35)
1 z 1
