Szukaj poza portalem:
1 zasobów
Katalog zasobów Gimnazjum Wiedza o społeczeństwie Punkt podstawy programowej 20.3
Podstawa programowa do przedmiotu: Wiedza o społeczeństwie
- 1Podstawowe umiejętności życia w grupie
- 1Uczeń omawia i stosuje zasady komunikowania się i współpracy w grupie (np. bierze udział w dyskusji, zebraniu, wspólnym działaniu) (64)
- 2Uczeń wymienia i stosuje podstawowe sposoby podejmowania wspólnych decyzji (66)
- 3Uczeń przedstawia i stosuje podstawowe sposoby rozwiązywania konfliktów w grupie i między grupami (51)
- 4Uczeń wyjaśnia na przykładach, jak można zachować dystans wobec nieaprobowanych przez siebie zachowań grupy lub jak im się przeciwstawić (14)
- 2Życie społeczne
- 1Uczeń podaje przykłady zbiorowości, grup, społeczności i wspólnot; charakteryzuje rodzinę i grupę rówieśniczą jako małe grupy (9)
- 2Uczeń wyjaśnia na przykładach znaczenie podstawowych norm współżycia między ludźmi, w tym wzajemności, odpowiedzialności i zaufania (23)
- 3Uczeń charakteryzuje życie szkolnej społeczności, w tym rolę samorządu uczniowskiego; wyjaśnia, na czym polega przestrzeganie praw ucznia (2)
- 4Uczeń rozpoznaje role społeczne, w których występuje, oraz związane z nimi oczekiwania (5)
- 5Uczeń wyjaśnia, jak tworzą się podziały w grupie i w społeczeństwie (np. na „swoich” i „obcych”), i podaje możliwe sposoby przeciwstawiania się przejawom nietolerancji (13)
- 3Współczesne społeczeństwo polskie
- 1Uczeń charakteryzuje – odwołując się do przykładów – wybrane warstwy społeczne, grupy zawodowe i style życia (4)
- 2Uczeń omawia problemy i perspektywy życiowe młodych Polaków (na podstawie samodzielnie zebranych informacji) (3)
- 3Uczeń przedstawia wybrany problem społeczny ważny dla młodych mieszkańców swojej miejscowości i rozważa jego możliwe rozwiązania (3)
- 4Być obywatelem
- 1Uczeń wyjaśnia, jak człowiek staje się obywatelem w sensie formalnym (prawo ziemi, prawo krwi, nadanie obywatelstwa) (0)
- 2Uczeń podaje przykłady uprawnień i obowiązków wynikających z posiadania polskiego obywatelstwa (4)
- 3Uczeń przedstawia cechy dobrego obywatela; odwołując się do historycznych i współczesnych postaci, wykazuje znaczenie postaw i cnót obywatelskich (12)
- 5Udział obywateli w życiu publicznym
- 1Uczeń przedstawia główne podmioty życia publicznego (obywatele, zrzeszenia obywatelskie, media, politycy i partie, władza, instytucje publiczne, biznes itp.) i pokazuje, jak współdziałają i konkurują one ze sobą w życiu publicznym (3)
- 2Uczeń uzasadnia potrzebę przestrzegania zasad etycznych w życiu publicznym i podaje przykłady skutków ich łamania (11)
- 3Uczeń przedstawia przykłady działania organizacji pozarządowych i społecznych (od lokalnych stowarzyszeń do związków zawodowych i partii politycznych) i uzasadnia ich znaczenie dla obywateli (10)
- 4Uczeń wyjaśnia, podając przykłady, jak obywatele mogą wpływać na decyzje władz na poziomie lokalnym, krajowym, europejskim i światowym (10)
- 5Uczeń opracowuje – indywidualnie lub w zespole – projekt uczniowski dotyczący rozwiązania jednego z problemów społeczności szkolnej lub lokalnej i w miarę możliwości go realizuje (np. jako wolontariusz) (2)
- 6Środki masowego przekazu
- 1Uczeń omawia funkcje i wyjaśnia znaczenie środków masowego przekazu w życiu obywateli (16)
- 2Uczeń charakteryzuje prasę, telewizję, radio, Internet jako środki masowej komunikacji i omawia wybrany tytuł, stację czy portal ze względu na specyfikę przekazu i odbiorców (2)
- 3Uczeń wyszukuje w mediach wiadomości na wskazany temat; wskazuje różnice między przekazami i odróżnia informacje od komentarzy; krytycznie analizuje przekaz reklamowy (11)
- 4Uczeń uzasadnia, posługując się przykładami, znaczenie opinii publicznej we współczesnym świecie; odczytuje i interpretuje wyniki wybranego sondażu opinii publicznej (6)
- 7Wyborcy i wybory
- 1Uczeń przedstawia argumenty przemawiające za udziałem w wyborach lokalnych, krajowych i europejskich (10)
- 2Uczeń wymienia zasady demokratycznych wyborów i stosuje je w głosowaniu w szkole (10)
- 3Uczeń wskazuje, czym powinien kierować się obywatel, podejmując decyzje wyborcze (10)
- 4Uczeń krytycznie analizuje ulotki, hasła i spoty wyborcze (7)
- 8Naród i mniejszości narodowe
- 1Uczeń wyjaśnia, co dla niego oznacza być Polakiem (lub członkiem innej wspólnoty narodowej) i czym obywatelstwo różni się od narodowości (7)
- 2Uczeń wyjaśnia, uwzględniając wielonarodowe tradycje Polski, jaki wpływ na kształtowanie narodu mają wspólne dzieje, kultura, język i tradycja (17)
- 3Uczeń wymienia mniejszości narodowe i etniczne oraz grupy migrantów (w tym uchodźców) żyjące obecnie w Polsce i przedstawia przysługujące im prawa; na podstawie samodzielnie zebranych materiałów charakteryzuje jedną z tych grup (jej historię, kulturę, obecną sytuację) (30)
- 4Uczeń wyjaśnia, co to jest Polonia i w jaki sposób Polacy żyjący za granicą podtrzymują swoją więź z ojczyzną (0)
- 9Patriotyzm dzisiaj
- 1Uczeń wyjaśnia, co łączy człowieka z wielką i małą ojczyzną i omawia te więzi na własnym przykładzie (0)
- 2Uczeń uzasadnia, że można równocześnie być Polakiem, Europejczykiem i członkiem społeczności światowej (0)
- 3Uczeń wyjaśnia, odwołując się do wybranych przykładów, czym według niego jest patriotyzm; porównuje tę postawę z nacjonalizmem, szowinizmem i kosmopolityzmem (8)
- 4Uczeń wykazuje, odwołując się do Holokaustu oraz innych zbrodni przeciw ludzkości, do jakich konsekwencji prowadzić może skrajny nacjonalizm (2)
- 5Uczeń rozważa, odwołując się do historycznych i współczesnych przykładów, w jaki sposób stereotypy i uprzedzenia utrudniają dziś relacje między narodami (3)
- 10Państwo i władza demokratyczna
- 1Uczeń wymienia podstawowe cechy i funkcje państwa; wyjaśnia, czym jest władza państwowa (13)
- 2Uczeń wskazuje różnice w sytuacji obywatela w ustroju demokratycznym, autorytarnym i totalitarnym (18)
- 3Uczeń wyjaśnia zasady: większości, pluralizmu i poszanowania praw mniejszości w państwie demokratycznym (11)
- 4Uczeń wskazuje najważniejsze tradycje demokracji (antyczna, europejska, amerykańska, polska) (6)
- 5Uczeń porównuje demokrację bezpośrednią z przedstawicielską oraz większościową z konstytucyjną (liberalną) (6)
- 6Uczeń wyjaśnia, czym są prawa człowieka i uzasadnia ich znaczenie we współczesnej demokracji (13)
- 7Uczeń rozważa i ilustruje przykładami zalety i słabości demokracji (11)
- 11Rzeczpospolita Polska jako demokracja konstytucyjna
- 1Uczeń wyjaśnia, co to znaczy, że konstytucja jest najwyższym aktem prawnym w Rzeczypospolitej Polskiej (1)
- 2Uczeń omawia najważniejsze zasady ustroju Polski (suwerenność narodu, podział władzy, rządy prawa, pluralizm) (6)
- 3Uczeń korzystając z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej omawia podstawowe prawa i wolności w niej zawarte (1)
- 4Uczeń wyszukuje w środkach masowego przekazu i analizuje przykład patologii życia publicznego w Polsce (0)
- 12System wyborczy i partyjny
- 1Uczeń wyjaśnia, jak przeprowadzane są w Polsce wybory prezydenckie i parlamentarne (6)
- 2Uczeń wskazuje, odwołując się do wybranych przykładów, różnice między systemem dwupartyjnym a systemem wielopartyjnym (6)
- 3Uczeń wymienia partie polityczne obecne w Sejmie; wskazuje te, które należą do koalicji rządzącej, i te, które pozostają w opozycji (0)
- 13Władza ustawodawcza w Polsce
- 14Władza wykonawcza
- 1Uczeń wskazuje najważniejsze zadania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i wyszukuje w środkach masowego przekazu informacje o działaniach urzędującego prezydenta (4)
- 2Uczeń wyjaśnia, jak powoływany jest i czym zajmuje się rząd polski; podaje nazwisko premiera, wyszukuje nazwiska ministrów i zadania wybranych ministerstw (4)
- 3Uczeń wymienia zadania administracji rządowej i podaje przykłady jej działań (0)
- 4Uczeń wyjaśnia, co to jest służba cywilna i jakimi zasadami powinien się kierować urzędnik państwowy (0)
- 15Władza sądownicza
- 16Samorządy i ich znaczenie
- 17Gmina jako wspólnota mieszkańców
- 1Uczeń przedstawia podstawowe informacje o swojej gminie, wydarzenia i postaci z jej dziejów (2)
- 2Uczeń wymienia najważniejsze zadania samorządu gminnego i wykazuje, jak odnosi się to do jego codziennego życia (0)
- 3Uczeń przedstawia sposób wybierania i działania władz gminy, w tym podejmowania decyzji w sprawie budżetu (0)
- 4Uczeń nawiązuje kontakt z lokalnymi instytucjami publicznymi i organizacjami pozarządowymi oraz podejmuje współpracę z jedną z nich (w miarę swoich możliwości) (0)
- 5Uczeń pisze podanie, krótki list w sprawie publicznej i wypełnia prosty druk urzędowy (0)
- 6Uczeń odwiedza urząd gminy i dowiaduje się, w jakim wydziale można załatwić wybrane sprawy (0)
- 18Samorząd powiatowy i wojewódzki
- 1Uczeń przedstawia sposób wybierania samorządu powiatowego i wojewódzkiego oraz ich przykładowe zadania (0)
- 2Uczeń porównuje – na wybranych przykładach – zakres działania samorządu wojewódzkiego z zakresem działania wojewody (0)
- 3Uczeń przygotowuje plakat, folder, stronę internetową lub inny materiał promujący gminę, okolicę lub region (0)
- 19Relacje Polski z innymi państwami
- 1Uczeń przedstawia najważniejsze kierunki polskiej polityki zagranicznej (stosunki z państwami Unii Europejskiej i Stanami Zjednoczonymi, relacje z sąsiadami) (0)
- 2Uczeń charakteryzuje politykę obronną Polski; członkostwo w NATO, udział w międzynarodowych misjach pokojowych i operacjach militarnych (0)
- 3Uczeń przedstawia relacje Polski z wybranym państwem na podstawie samodzielnie zebranych informacji (0)
- 4Uczeń wyjaśnia, czym się zajmują ambasady i konsulaty (0)
- 20Integracja europejska
- 1Uczeń przedstawia cele i etapy integracji europejskiej (traktaty rzymskie, traktaty z Maastricht, Nicei, Lizbony) (1)
- 2Uczeń wyjaśnia, czym zajmują się najważniejsze instytucje Unii Europejskiej (Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska) (4)
- 3Uczeń wyjaśnia, jak w Unii Europejskiej realizowane są zasady pomocniczości i solidarności (1)
- 4Uczeń wyjaśnia, skąd pochodzą środki finansowe w budżecie unijnym i na co są przeznaczane (0)
- 5Uczeń wskazuje na mapie członków Unii Europejskiej i uzasadnia swoją opinię na temat jej dalszej integracji i rozszerzania (0)
- 21Polska w Unii Europejskiej
- 1Uczeń przedstawia prawa i obowiązki wynikające z posiadania obywatelstwa Unii Europejskiej (5)
- 2Uczeń wyszukuje informacje na temat korzystania ze środków unijnych przez polskich obywateli, przedsiębiorstwa i instytucje (1)
- 3Uczeń formułuje i uzasadnia własne zdanie na temat korzyści, jakie niesie ze sobą członkostwo w Unii Europejskiej, odwołując się do przykładów z własnego otoczenia i całego kraju (1)
- 22Współpraca i konflikty międzynarodowe
- 1Uczeń wyjaśnia, czym zajmuje się ONZ, jej najważniejsze organy (Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa, Sekretarz Generalny) i wybrane organizacje międzynarodowe (5)
- 2Uczeń wskazuje na mapie miejsca najpoważniejszych konfliktów międzynarodowych; omawia przebieg i próby rozwiązania jednego z nich (1)
- 23Problemy współczesnego świata
- 1Uczeń porównuje sytuację w państwach globalnego Południa i globalnej Północy i wyjaśnia na przykładach, na czym polega ich współzależność (7)
- 2Uczeń uzasadnia potrzebę pomocy humanitarnej i angażuje się (w miarę swoich możliwości) w działania instytucji (także pozarządowych), które ją prowadzą (4)
- 3Uczeń wyjaśnia, odwołując się do przykładów, na czym polega globalizacja w sferze kultury, gospodarki i polityki; ocenia jej skutki (3)
- 4Uczeń rozważa, jak jego zachowania mogą wpływać na życie innych ludzi na świecie (np. oszczędzanie wody i energii, przemyślane zakupy) (8)
- 5Uczeń ocenia sytuację imigrantów i uchodźców we współczesnym świecie (5)
- 6Uczeń wyjaśnia, co to jest terroryzm i w jaki sposób próbuje się go zwalczać (1)
- 24Praca i przedsiębiorczość
- 1Uczeń wyjaśnia na przykładach z życia własnej rodziny, miejscowości i całego kraju, w jaki sposób praca i przedsiębiorczość pomagają w zaspokajaniu potrzeb ekonomicznych (2)
- 2Uczeń przedstawia cechy i umiejętności człowieka przedsiębiorczego; bierze udział w przedsięwzięciach społecznych, które pozwalają je rozwinąć (3)
- 3Uczeń stosuje w praktyce podstawowe zasady organizacji pracy (ustalenie celu, planowanie, podział zadań, harmonogram, ocena efektów) (1)
- 25Gospodarka rynkowa
- 1Uczeń przedstawia podmioty gospodarcze (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, państwo) i związki między nimi (1)
- 2Uczeń podaje przykłady racjonalnego i nieracjonalnego gospodarowania; stosuje zasady racjonalnego gospodarowania w odniesieniu do własnych zasobów (np. czasu, pieniędzy) (4)
- 3Uczeń charakteryzuje gospodarkę rynkową (prywatna własność, swoboda gospodarowania, konkurencja, dążenie do zysku, przedsiębiorczość) (2)
- 4Uczeń wyjaśnia działanie prawa podaży i popytu oraz ceny jako regulatora rynku; analizuje rynek wybranego produktu i wybranej usługi (0)
- 26Gospodarstwo domowe
- 1Uczeń wyjaśnia na przykładach, jak funkcjonuje gospodarstwo domowe (4)
- 2Uczeń wymienia główne dochody i wydatki gospodarstwa domowego; układa jego budżet (0)
- 3Uczeń przygotowuje budżet konkretnego przedsięwzięcia z życia ucznia, klasy, szkoły; rozważa wydatki i źródła ich finansowania (1)
- 4Uczeń wyjaśnia, jakie prawa mają konsumenci i jak mogą ich dochodzić (0)
- 27Pieniądz i banki
- 1Uczeń przedstawia na przykładach funkcje i formy pieniądza w gospodarce rynkowej (4)
- 2Uczeń wyjaśnia, czym zajmują się: bank centralny, banki komercyjne, giełda papierów wartościowych (0)
- 3Uczeń wyszukuje i zestawia ze sobą oferty różnych banków (konta, lokaty, kredyty, fundusze inwestycyjne); wyjaśnia, na czym polega oszczędzanie i inwestowanie (0)
- 28Gospodarka w skali państwa
- 1Uczeń wyjaśnia terminy: produkt krajowy brutto, wzrost gospodarczy, inflacja, recesja; interpretuje dane statystyczne na ten temat (0)
- 2Uczeń wymienia najważniejsze dochody i wydatki państwa; wyjaśnia, co to jest budżet państwa (0)
- 3Uczeń przedstawia główne rodzaje podatków w Polsce (PIT, VAT, CIT) i oblicza wysokość podatku PIT na podstawie konkretnych danych (0)
- 29Przedsiębiorstwo i działalność gospodarcza
- 1Uczeń wyjaśnia, na czym polega prowadzenie indywidualnej działalności gospodarczej (0)
- 2Uczeń wyjaśnia, jak działa przedsiębiorstwo, i oblicza na prostym przykładzie przychód, koszty, dochód i zysk (0)
- 3Uczeń wskazuje główne elementy działań marketingowych (produkt, cena, miejsce, promocja) i wyjaśnia na przykładach ich znaczenie dla przedsiębiorstwa i konsumentów (0)
- 4Uczeń przedstawia główne prawa i obowiązki pracownika; wyjaśnia, czemu służą ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (1)
- 30Wybór szkoły i zawodu
- 1Uczeń planuje dalszą edukację (w tym wybór szkoły ponadgimnazjalnej), uwzględniając własne preferencje i predyspozycje (4)
- 2Uczeń wyszukuje informacje o możliwościach zatrudnienia na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku pracy (urzędy pracy, ogłoszenia, Internet) (4)
- 3Uczeń sporządza życiorys i list motywacyjny (4)
- 4Uczeń wskazuje główne przyczyny bezrobocia w swojej miejscowości, regionie i Polsce; ocenia jego skutki (1)
- 31Etyka w życiu gospodarczym
- 1Uczeń przedstawia zasady etyczne, którymi powinni się kierować pracownicy i pracodawcy; wyjaśnia, na czym polega społeczna odpowiedzialność biznesu (3)
- 2Uczeń podaje przykłady zjawisk z szarej strefy w gospodarce i poddaje je ocenie (0)
- 3Uczeń wyjaśnia mechanizm korupcji i ocenia skutki tego zjawiska dla gospodarki (0)
- INNEInne (44)
1 z 1
